Mój ukochany dżem z dyni i jabłek. Przepis, który przywołuje wspomnienia

Jesień ma dla mnie zapach. To nie jest tylko zapach mokrych liści i chłodnego powietrza. To zapach cynamonu, pieczonych jabłek i… dżemu mojej babci. Pamiętam jak dziś te popołudnia, kiedy cała kuchnia parowała, a na wielkim, drewnianym stole piętrzyły się stosy pomarańczowej dyni i rumianych jabłek prosto z sadu. To był prawdziwy rytuał. Dlatego robienie dżemu z dyni i jabłek to dla mnie coś więcej niż tylko wekowanie słoików na zimę. To zamykanie w szkle wspomnień, ciepła i tej niepowtarzalnej, jesiennej magii, która potem, w środku zimy, potrafi przenieść mnie z powrotem do tamtej kuchni.

Każdy słoik to mała kapsuła czasu. I dzisiaj chcę się z wami podzielić tym moim małym sekretem na idealny, jesienny przysmak. To coś, co sprawia, że nawet najpochmurniejszy listopadowy poranek staje się lepszy.

Skąd ta miłość do dżemu z dyni i jabłek?

Babcia zawsze mówiła, że jesień to czas obfitości i trzeba z niej korzystać. Dynie i jabłka były wtedy najtańsze, najsmaczniejsze, po prostu wszędzie ich było pełno. Robienie przetworów było więc czymś naturalnym, sposobem na to, żeby nic się nie zmarnowało. Dzisiaj może nie musimy tego robić z oszczędności, ale ta satysfakcja, kiedy patrzysz na półkę w spiżarni uginającą się pod ciężarem własnoręcznie zrobionych słoików… bezcenna. Taki domowy dżem z dyni i jabłek jest po prostu pyszny. Nie ma w nim żadnych ulepszaczy, sztucznych barwników, sama natura. To połączenie słodyczy dyni i tej orzeźwiającej kwasowości jabłek jest po prostu genialne. Poza tym dynia jest niesamowicie wszechstronna, uwielbiam ją też w wersji wytrawnej, a nawet w słodkiej zupie, którą też pamiętam z dzieciństwa. Ale to właśnie dżem z dyni i jabłek jest królem moich jesiennych przetworów.

To także skarbnica zdrowia. Dynia to beta-karoten, jabłka to witaminy i błonnik. Jasne, jest w nim cukier, ale hej, wszystko jest dla ludzi, a kanapka z takim domowym dżemem na pewno jest lepsza niż kupny batonik.

Przepis, który zawsze się udaje – mój klasyczny dżem z dyni i jabłek

Dobra, koniec wspomnień, czas na konkrety. Oto przepis, który dostałam od babci, a potem przez lata trochę go udoskonaliłam. To naprawdę prosty dżem z dyni i jabłek na zimę, poradzicie sobie.

Co będzie potrzebne:

Potrzebujecie mniej więcej 1 kg dyni już po obraniu i wydrążeniu (ja używam Hokkaido, bo nie chce mi się jej obierać, jestem leniwa, przyznaję!), około 1 kg jabłek (najlepsze są te kwaśne, twarde, jak Szara Reneta), od 500 do 700 g cukru – to zależy jak słodkie macie owoce i jak słodkie dżemy lubicie, ja daję zazwyczaj bliżej 500 g. No i sok z jednej dużej cytryny, to ważne dla smaku i żeby dżem się nie psuł. Czasem, jak owoce są suche, dodaję też odrobinę wody na start.

No to do roboty!

Najpierw trzeba przygotować owoce. Dynię kroję w kostkę. Jabłka myję, obieram (chociaż jak mam ładne, ekologiczne to czasem zostawiam skórkę, ma dużo smaku!), wycinam gniazda i też kroję w kostkę. Im mniejsze kawałki, tym szybciej się wszystko rozgotuje. Wrzucam to wszystko do dużego garnka z grubym dnem – to ważne, żeby się nie przypaliło. Wciskam sok z cytryny, mieszam i stawiam na małym ogniu. Gotuję, mieszając od czasu do czasu, aż owoce zrobią się miękkie i zaczną się rozpadać. To jest ten moment, kiedy w domu zaczyna pachnieć obłędnie. Wtedy wsypuję cukier i zaczyna się prawdziwe dżemowanie. Trzeba gotować i mieszać, mieszać i jeszcze raz mieszać, aż dżem z dyni i jabłek zgęstnieje. To może potrwać od 40 minut do nawet ponad godziny, trzeba być cierpliwym.

Babcia miała taki test na gotowość. Kładła łyżeczkę gorącego dżemu na zimny talerzyk, czekała chwilę i przechylała. Jeśli kropla zastygała i nie spływała, znaczyło to, że dżem z dyni i jabłek jest gotowy. Zawsze działa!

Słoiki i pasteryzacja

Gorący, bulgoczący dżem przekładam do wyparzonych i suchych słoików. Zakręcam mocno i odwracam do góry dnem na kilka minut. Potem pasteryzacja. Można to robić na mokro, czyli gotować słoiki w garnku z wodą przez jakieś 15-20 minut, albo na sucho w piekarniku. Ja preferuję piekarnik, jakoś mi wygodniej. Taka pasteryzacja to gwarancja, że wasz dżem z dyni i jabłek przetrwa całą zimę.

Moje pomysły na wariacje i eksperymenty

Klasyczny dżem z dyni i jabłek jest boski, ale czasem lubię trochę pokombinować. Jeśli macie ochotę na małe szaleństwo, oto kilka moich sprawdzonych pomysłów.

Mój absolutny hit to dżem z dyni i jabłek z imbirem. Pewnego razu, zainspirowana zimową herbatą, dodałam do gotujących się owoców łyżeczkę świeżo startego imbiru. Efekt? Obłędny! Dżem zyskał taką fajną, rozgrzewającą, lekko pikantną nutę. Idealny na zimowe przeziębienia!

Inna opcja to dżem z dyni i jabłek z cynamonem i goździkami. Wystarczy dodać do garnka laskę cynamonu i kilka goździków, a potem je wyjąć przed włożeniem dżemu do słoików. Aromat jest tak świąteczny, że od razu chce się ubierać choinkę.

Moja ciocia musi uważać na cukier, więc dla niej czasem robię dżem z dyni i jabłek bez cukru. Używam wtedy ksylitolu. Smak jest trochę inny, ale wciąż pyszny. Tylko pamiętajcie, że cukier to naturalny konserwant, więc wersja bez niego musi być naprawdę dobrze zapasteryzowana, żeby się nie zepsuła. Warto też wiedzieć, że wartości odżywcze dżemu z dyni i jabłek w takiej wersji są oczywiście inne, ma on znacznie mniej kalorii.

A dla leniwych albo zabieganych jest opcja na skróty: dżem z dyni i jabłek z galaretką albo żelfixem. Ja rzadko korzystam, bo lubię ten proces długiego gotowania, ale jeśli nie macie czasu, to jest to jakieś rozwiązanie. Wtedy postępujecie zgodnie z instrukcją na opakowaniu środka żelującego. Dla posiadaczy nowoczesnych sprzętów istnieje też opcja na dżem z dyni i jabłek Thermomix – wiem, że znajomi sobie chwalą, że maszyna robi wszystko za nich. Ja jestem tradycjonalistką, ale jeśli to ma kogoś zachęcić do robienia przetworów, to czemu nie. Najważniejsze przepisy znajdziecie na platformie Cookidoo.

Moje małe sekrety i porady (żeby nic nie zepsuć)

Przez lata robienia tego dżemu nauczyłam się kilku rzeczy. Pierwsza: wybór owoców ma znaczenie. Dynia im bardziej pomarańczowa i zwarta, tym lepsza. Jabłka muszą być kwaśne, żeby zrównoważyć słodycz i nadać charakteru. Nie bierzcie tych mączystych, bo zrobi się papka.

A co z tym cukrem? Pytanie, ile cukru do dżemu z dyni i jabłek, jest kluczowe. Ja trzymam się proporcji mniej więcej 1:2 (cukier do owoców), ale zawsze próbuję. Jeśli owoce są bardzo słodkie, daję mniej. Jeśli kwaśne – więcej. To trzeba wyczuć.

Co zrobić, jak dżem jest za rzadki? Gotować dłużej! Cierpliwość to klucz do gęstego dżemu. Trzeba po prostu odparować więcej wody. Jeśli po godzinie nadal jest jak zupa, można się poratować pektyną, ale ja wolę po prostu dłużej pomieszać w garze.

Pasteryzacja to nic strasznego, serio. Moja babcia robiła to na oko i zawsze wychodziło, ale lepiej trzymać się zasad, żeby potem nie płakać nad spleśniałym słoikiem. Po prostu wkładacie słoiki do gara ze ściereczką na dnie i wodą albo do piekarnika i po sprawie. Dla tych co lubią mieć pewność i czytać oficjalne wytyczne, polecam zajrzeć na strony rządowe, np. gov.pl, gdzie czasem publikują porady dotyczące bezpieczeństwa żywności.

Dobrze zrobiony dżem z dyni i jabłek można przechowywać w chłodnym i ciemnym miejscu nawet przez rok. Chociaż u mnie nigdy tyle nie wytrzymuje.

Jak my jemy ten cudowny dżem z dyni i jabłek?

Sposobów jest milion! U nas w domu ten dżem znika najszybciej ze świeżymi, jeszcze ciepłymi domowymi bułkami albo z chrupiącymi tostami. Jest też idealny do naleśników, placuszków i gofrów. Moje dzieci uwielbiają go z owsianką.

Ale to nie wszystko! Ten dżem z dyni i jabłek jest fantastyczny do ciast. Przekładam nim pierniki, dodaję do kruchych babeczek albo jako nadzienie do domowych rogalików. Czasem, kiedy najdzie mnie ochota na coś ekstra, robię z nim szarlotkę – dodaję go do jabłek, podkręca smak niesamowicie. To jeden z tych wypieków, który idealnie pasuje do kategorii ciasta na niedzielę.

I mój tajny patent: spróbujcie go podać do deski serów, szczególnie tych pleśniowych albo do pieczonego mięsa. Słodko-kwaśny smak idealnie komponuje się z wytrawnymi daniami. Brzmi dziwnie? Po prostu spróbujcie!

Zróbcie go sami!

Mam nadzieję, że zachęciłam was do spróbowania. Przygotowanie domowego dżemu z dyni i jabłek to naprawdę wspaniała przygoda. Zapach, który unosi się w domu, jest wart każdej minuty spędzonej przy garnku. Niezależnie od tego, czy zrobicie wersję klasyczną, czy poeksperymentujecie z przyprawami, gwarantuję wam, że będziecie zachwyceni. To najlepszy dżem z dyni i jabłek, jaki znam. Dajcie znać, jak wam wyszedł! Smacznego!