Knedle jak u czeskiej babci. Mój sprawdzony przepis na knedle czeskie

Pamiętam to jak dziś. Pierwsza wizyta w Pradze, chłodny, jesienny wieczór i mała, zaparowana knajpka gdzieś na Malá Strana. Zamówiłam gulasz, a obok mięsa na talerzu leżały one – grube plastry czegoś, co wyglądało jak gotowana bułka. To były knedle. I powiem Wam jedno: zakochałam się od pierwszego kęsa. Ta miękka, puszysta chmurka, która wchłaniała ten gęsty, aromatyczny sos… to była magia. Wróciłam do domu z jedną misją: muszę odtworzyć ten smak. Moje pierwsze próby były, delikatnie mówiąc, katastrofą. Twarde, zbite, opadnięte – istny koszmar. Ale po latach prób i błędów, po podpytywaniu znajomych Czechów i przekopywaniu starych książek kucharskich, wreszcie go mam. Mój idealny, niezawodny przepis na knedle czeskie.

Knedlíky to coś więcej niż dodatek. To serce i dusza kuchni czeskiej, bez których takie dania jak svíčková na smetaně (taki ichni sos śmietanowy) po prostu nie istnieją. Są po to, by nic z talerza się nie zmarnowało, by każdy gram obłędnego sosu trafił tam, gdzie jego miejsce. W tym przewodniku podzielę się z Wami wszystkim, czego się nauczyłam. Znajdziecie tu nie tylko ten jeden, najlepszy przepis na knedle czeskie, ale też warianty i triki, które sprawią, że już nigdy nie wrócicie do kupnych. To będzie nasza mała kulinarna podróż do serca Czech.

Puszyste chmurki, czyli przepis na knedle czeskie drożdżowe (houskové)

To właśnie one śniły mi się po nocach po powrocie z Pragi. Houskové knedlíky, czyli te na drożdżach, z dodatkiem czerstwej bułki. Są lekkie jak piórko, a jednocześnie na tyle konkretne, że idealnie pasują do gulaszu. Przygotowanie ich wymaga odrobiny serca i cierpliwości, ale efekt jest absolutnie wart każdej minuty spędzonej w kuchni. To jest ten klasyczny przepis na knedle czeskie, który musicie poznać.

Składniki na te cuda: 500g mąki pszennej, ja najczęściej używam typ 550, 20g świeżych drożdży (albo 7g suchych, jeśli musicie), około 250ml mleka, które musi być ciepłe, ale nie gorące, 1 jajko, po jednej płaskiej łyżeczce cukru i soli. No i opcjonalnie, ale dla mnie obowiązkowo: 1-2 czerstwe bułki pokrojone w kostkę.

Jak ugryźć te drożdżowe knedle krok po kroku

Dobra, do dzieła. Ten przepis na knedle czeskie drożdżowe jest prostszy, niż się wydaje.

1. Zaczyn, czyli budzimy drożdże: Do małej miseczki wkrusz drożdże, dodaj cukier i zalej kilkoma łyżkami tego ciepłego mleka. Zamieszaj i odstaw w ciepłe miejsce na kwadrans. Musi urosnąć i zrobić się taka fajna pianka na wierzchu. Jak to nie wyjdzie, to dalej nie ma co iść.
2. Wyrabianie ciasta – tu dzieje się magia: Do dużej michy przesiej mąkę, dodaj sól, ten nasz wyrośnięty zaczyn, resztę mleka i jajko. Teraz czeka cię trochę pracy. Wyrabiaj ciasto, ręcznie albo mikserem, tak z 10 minut. Musi być gładkie i elastyczne, odchodzić od ręki. Na sam koniec dodaj pokrojoną bułkę i jeszcze chwilę wymieszaj. Dobre wyrobienie to podstawa każdego przepisu na knedle czeskie.
3. Czas na odpoczynek (dla ciasta, nie dla Ciebie): Miskę przykryj czystą ściereczką i odstaw w jakieś miłe, ciepłe miejsce na godzinkę, może półtorej. Ciasto musi podwoić objętość. To jest ten moment, naprawdę ten moment, który decyduje o puszystości.
4. Formujemy wałeczki: Wyrośnięte ciasto wyłóż delikatnie na blat posypany mąką. Podziel je na 2 albo 3 części. Z każdej uformuj podłużny wałek, taki gruby na jakieś 5-7 centymetrów.
5. Gotowanie – na parze czy w wodzie?: Ja jestem fanką gotowania na parze, bo wychodzą bardziej puszyste. Układam wałki w parowarze (albo na sitku nad garnkiem z wodą), pamiętając, żeby zostawić im trochę miejsca, bo jeszcze urosną. Gotuję pod przykryciem jakieś 20-25 minut. Można też gotować w wodzie. W dużym garnku zagotuj osoloną wodę, wrzuć delikatnie knedle i gotuj na małym ogniu 18-20 minut, w połowie czasu trzeba je obrócić.
6. Ważny finał: Żeby sprawdzić, czy są gotowe, wbij w nie drewniany patyczek – musi być suchy. I teraz najważniejsze! Od razu po wyjęciu z wody czy parowaru, ponakłuwaj je w kilku miejscach widelcem. Dzięki temu uleci z nich para i nie klapną. Ten prosty trik kończy każdy dobry przepis na knedle czeskie.

Coś dla fanów konkretu – knedle ziemniaczane (bramborové)

Mój mąż twierdzi, że te drożdżowe to takie “bułczane wydmuszki”. On jest fanem knedli ziemniaczanych. Są gęstsze, bardziej sycące i mają zupełnie inny, fantastyczny smak. Idealnie pasują do pieczonej kaczki albo wieprzowiny z kapustą. Oto mój sprawdzony przepis na knedle czeskie w tej wersji. Są trochę cięższe, ale jakie pyszne!

Potrzebujesz: z pół kilo ziemniaków (koniecznie mączystych, takich co się dobrze rozpadają po ugotowaniu), ugotowanych i ostudzonych, 100-150g mąki pszennej, jedno jajko i łyżeczkę soli. Tylko tyle.

Jak zrobić knedle czeskie ziemniaczane bez fuszerki

Ten przepis na knedle czeskie jest szybszy, bo nie ma czekania na rośnięcie.

1. Ziemniaczana podstawa: Ziemniaki najlepiej ugotować dzień wcześniej i zostawić do całkowitego wystygnięcia. Zimne i suche to klucz do sukcesu. Potem trzeba je przecisnąć przez praskę albo bardzo, bardzo dokładnie utłuc. Grudki są naszym wrogiem.
2. Szybkie ciasto: Do ziemniaków dodaj mąkę, jajko i sól. I teraz uwaga – wyrabiaj jak najkrócej, tylko do połączenia składników. Im dłużej będziesz męczyć to ciasto, tym bardziej będzie klejące, a knedle wyjdą twarde i gumowate.
3. Formowanie: Z ciasta uformuj wałki, trochę cieńsze niż te drożdżowe, albo małe okrągłe kulki. Rób to sprawnie.
4. Gotowanie: W dużym garnku zagotuj osoloną wodę. Wkładaj knedle partiami, żeby miały luz. Gotuj na średnim ogniu. Kiedy wypłyną na powierzchnię, daj im jeszcze z 10-15 minut, zależy od grubości. Potem wyjmij je łyżką cedzakową na talerz. Gotowe!

Knedlikowy recykling i plan B, czyli co zrobić, gdy nie ma drożdży

Czasem nachodzi nas ochota na knedle, a w domu ani drożdży, ani czasu na ich wyrastanie. Czeska kuchnia jest na to przygotowana. Istnieje też łatwy przepis na knedle czeskie z czerstwego pieczywa. To genialny sposób na niemarnowanie jedzenia. Wystarczy pokroić kilka czerstwych bułek w kostkę, zalać je mieszanką mleka z jajkiem i solą, odczekać aż nasiąkną. Potem dodać trochę mąki, żeby masa się skleiła, uformować wałki i ugotować. Smakują trochę inaczej, ale wciąż pysznie. To świetny, knedle czeskie z bułki przepis dla zabieganych.

Jest też opcja dla totalnych leniuchów – knedle czeskie bez drożdży przepis z proszkiem do pieczenia. Mieszasz mąkę z proszkiem, jajkiem, mlekiem i solą. Zagniatasz ciasto, formujesz i gotujesz. Będą bardziej zbite, nie tak puszyste, ale do gęstego sosu też dadzą radę. To taki szybki przepis na knedle czeskie na nagły głód.

Z czym to się je? O sztuce serwowania knedli

Knedel to nie jest samotnik. On potrzebuje towarzystwa, najlepiej gęstego i aromatycznego sosu, w którym będzie mógł się wytaplać. Podstawowe połączenie to oczywiście gulasz, wołowy czy wieprzowy. To jest klasyka gatunku. Struktura knedla działa jak gąbka, wchłaniając cały smak. To jest idealny knedle czeskie do gulaszu przepis na sukces.

Są też niezastąpione do pieczeni, na przykład z polędwicy wieprzowej w sosie śmietanowym (svíčková) albo do soczystej, pieczonej karkówki. Generalnie, gdzie jest dużo sosu, tam knedel czuje się jak w domu. Pokrojone w plastry i odsmażone następnego dnia na maśle z jajkiem to też czeski klasyk na śniadanie lub kolację.

Choć Czesi mają swoje knedle, my w Polsce mamy przecież nasze ukochane pierogi. Zasada jest trochę podobna – pyszne ciasto i bogaty dodatek. Jeśli po czeskiej uczcie najdzie Was ochota na coś swojskiego, sprawdźcie, jak zrobić idealne ciasto na pierogi albo sięgnijcie po klasyczne pierogi z kapustą i pieczarkami.

Knedlikowe SOS – co poszło nie tak i jak to naprawić?

Przygotowanie knedli, zwłaszcza za pierwszym razem, może rodzić pytania. Oto mała ściągawka, która uratuje Wasz obiad i pomoże udoskonalić każdy przepis na knedle czeskie.

Czy knedle można mrozić?

Pewnie, że tak! To ich wielka zaleta. Po ugotowaniu i wystudzeniu pokrój je w plastry, zawiń w folię i do zamrażarki. Potem najlepiej odgrzewać je na parze, odzyskują wtedy swoją cudowną puszystość. To sprawia, że przepis na knedle czeskie jest jeszcze bardziej praktyczny.

Dlaczego moje knedle opadły i są twarde?

O rany, znam ten ból. Opadanie to często wina tego, że zapomnieliśmy je ponakłuwać po ugotowaniu. Para została w środku i wszystko siadło. Twarde knedle? W przypadku drożdżowych – za mało płynu lub za krótkie wyrastanie. W ziemniaczanych – prawie na pewno za długo wyrabiane ciasto. Pamiętajcie, krótko, tylko do połączenia.

Jaka mąka jest najlepsza?

Do drożdżowych najlepsza jest pszenna typ 500-550, taka tortowa lub chlebowa. Ma odpowiednio dużo glutenu. Do ziemniaczanych wystarczy zwykła pszenna typ 450-500. Niektórzy dodają odrobinę mąki ziemniaczanej, żeby były lżejsze.

Triki prosto z czeskiej kuchni

Na koniec kilka sekretów, które sprawią, że wasz przepis na knedle czeskie zawsze wyjdzie idealnie.

Po pierwsze, puszystość knedli drożdżowych to zasługa dobrego wyrobienia ciasta i cierpliwości przy wyrastaniu. Nie spieszcie się. Dajcie drożdżom czas.

Po drugie, żeby uniknąć zakalca, wszystkie składniki do ciasta drożdżowego powinny być w temperaturze pokojowej. No i nie zaglądajcie co chwila do garnka podczas gotowania!

I mój ulubiony trik. Wiecie, czym najlepiej kroić gorące knedle? Zwykłą, białą nitką! Weźcie dłuższy kawałek, naprężcie w dłoniach i przetnijcie wałek. Plasterki wychodzą idealnie równe, niegniecione i nieklejące. Nóż tak nie potrafi. Spróbujcie, to game changer, który sprawia, że każdy oryginalny czeski przepis na knedle wygląda jeszcze bardziej profesjonalnie na talerzu.