Mój sprawdzony przepis na mizerię na zimę – smak lata w słoiku

Zapach świeżego koperku i octu unoszący się w kuchni… dla mnie to jeden z najpiękniejszych zapachów lata. Od razu wracają wspomnienia, jak z babcią siedziałyśmy nad wielką michą ogórków, krojąc je w cieniutkie plasterki. To był nasz coroczny rytuał. Godziny spędzone na przygotowaniach, a potem ta satysfakcja, gdy rzędy równo ustawionych słoików lądowały w spiżarni. A w środku zimy, do niedzielnego schabowego, nie było nic lepszego niż ta domowa, chrupiąca mizeria na zimę. To coś więcej niż tylko przetwory, to kawałek rodzinnej historii. Wiele osób myśli że robienie przetworów jest skomplikowane ale prawda jest taka, że to prostsze niż się wydaje. Dlatego chcę się z Wami podzielić tym moim, a właściwie naszym, rodzinnym sposobem na zatrzymanie lata. Ten przepis na mizerię na zimę w słoikach to prawdziwy skarb.

Robienie własnych przetworów, takich jak ta mizeria na zimę, daje pełną kontrolę nad tym, co jemy. Żadnych konserwantów, żadnych niepotrzebnych dodatków, o czym często przypominają instytucje takie jak rządowe agencje ds. żywności. Po prostu smak warzyw, przypraw i trochę serca. No i ta oszczędność! Ogórki w pełni sezonu kosztują grosze, a zimą słoik takiego cuda potrafi uratować niejeden obiad.

Co będzie Ci potrzebne do idealnej mizerii?

Zanim zaczniemy, zgromadźmy wszystko co potrzebne. Pamiętaj, że jakość składników to połowa sukcesu, serio. Kiedyś próbowałam zrobić przetwory z „byle jakich” ogórków i wyszła z tego, cóż, porażka. Od tamtej pory wiem, że na tym nie ma co oszczędzać. Poniżej znajdziesz mizeria na zimę składniki, których ja używam.

• Ogórki gruntowe: To podstawa! Na taką porcję jak ja robię, czyli jakieś 4-5 słoików po pół litra, biorę około 2 kilogramów. Pytacie czasem ile ogórków na mizerię na zimę – to jest właśnie odpowiedź. Szukajcie tych małych, jędrnych, z chropowatą skórką. Te gładkie, wielkie, zostawcie na kanapki. Jak podpowiadają specjaliści z portali ogrodniczych, najlepsze są odmiany takie jak Śremski czy Julian. Te ogórki, które kupiłam ostatnio na targu były po prostu idealne.
• Cebula: Jedna duża biała albo dwie mniejsze. Ja czasem daję czerwoną dla koloru, wtedy sałatka jest po prostu ładniejsza. Ale to już kwestia gustu.
• Koperek: Koniecznie świeży i duuużo. Pęczek to minimum. To on nadaje ten charakterystyczny aromat, który sprawia, że mizeria na zimę z octem i koperkiem jest tak wyjątkowa. Nie żałujcie go!
• Ocet: Ja używam spirytusowego 10%, około pół szklanki. Jeśli wolisz łagodniejszy smak, ocet jabłkowy też się sprawdzi, ale może być trzeba dać go odrobinę więcej.
• Cukier i sól: Cukru daję ze 2-3 łyżki, a soli kamiennej niejodowanej jedną solidną łyżkę do zalewy, plus dodatkowo do zasypania ogórków. Sól jodowana może powodować, że przetwory będą ciemnieć i mięknąć.
• Przyprawy: Kilka ziarenek pieprzu i gorczycy na słoik to mój standard. Czasem dorzucę jeszcze ziele angielskie. To one podkręcają smak i sprawiają, że prosta mizeria na zimę staje się czymś więcej.

Zaczynamy zabawę, czyli krok po kroku mizeria na zimę

Dobra, rękawy zakasane? No to jedziemy. To jest naprawdę prosta mizeria na zimę, ale trzeba trzymać się kilku zasad, żeby wyszła chrupiąca i pyszna.

Najpierw ogórki. Ja młodych, małych nie obieram, mają najwięcej smaku pod skórką. Starsze, z grubszą skórą, traktuję obieraczką. Potem krojenie – tu jest cała magia. Używam mandoliny, żeby plasterki były cieniutkie jak papier, ale dobry, ostry nóż też da radę, tylko trzeba trochę cierpliwości. Pokrojone ogórki wrzucam do największej miski jaką mam w domu.

To jest absolutnie kluczowy moment! Posypuję ogórki solą (takie 1,5-2 łyżki na te 2 kg), mieszam delikatnie i odstawiam. Na godzinę, dwie, czasem nawet trzy. Puszczą mnóstwo wody, a dzięki temu nasza mizeria na zimę będzie chrupiąca, a nie ciapowata. W międzyczasie siekam drobno koperek i kroję cebulę w cienkie piórka.

Potem trzeba te ogórki porządnie odcisnąć. Ja robię to partiami, w dłoniach, wyciskam ile sił. Nie martwcie się, nie zniszczycie ich. Im mniej wody, tym lepiej. Do odciśniętych ogórków dodaję cebulę i koperek, mieszam wszystko razem.

Zalewa, czyli serce naszej mizerii

Sekret tkwi w proporcjach. Moja babcia zawsze robiła to ‘na oko’, ale po latach prób i błędów doszłam do idealnej receptury. W garnku gotuję szklankę wody z połową szklanki octu, cukrem i solą. Mieszam aż wszystko się rozpuści i gotuję jeszcze przez 2-3 minuty. Zalewa musi być gorąca gdy będziemy zalewać słoiki.

Teraz czas na finał. Do czystych, wyparzonych słoików wkładam na dno po kilka ziarenek pieprzu i gorczycy. Potem ciasno upycham przygotowaną sałatkę ogórkową. Naprawdę ciasno, niech się tam nic nie rusza. Zostawiam z centymetr, dwa wolnego miejsca od góry. Zalewam wszystko gorącą zalewą, tak żeby przykryła ogórki. Stukam delikatnie słoikiem o blat, żeby pozbyć się bąbelków powietrza i mocno zakręcam.

Pasteryzacja – ostatnia prosta

Tu zawsze miałam największego stracha. Raz, na samym początku mojej przygody z przetworami, włożyłam za dużo słoików do za małego garnka. Woda wykipiała, zalała mi całą kuchnię, a ja miałam więcej sprzątania niż radości. Ale człowiek uczy się na błędach. Teraz mam na to swój sposób. Na dno dużego gara kładę ściereczkę, ustawiam słoiki tak, żeby się nie stykały, i zalewam wodą do 3/4 ich wysokości. Gotuję na małym ogniu przez około 15-20 minut od momentu zawrzenia. Potem ostrożnie wyjmuję, odwracam do góry dnem na blacie i zostawiam do całkowitego wystygnięcia. To cała filozofia.

A może coś innego? Wariacje na temat klasyki

Klasyczna mizeria na zimę z octem i koperkiem to mój numer jeden, ale czasem lubię poeksperymentować. W końcu w kuchni chodzi o zabawę, prawda? Podobnie jak z domowym ketchupem, niby klasyk, a można go podkręcić na sto sposobów. Oto kilka moich pomysłów:

Dla tych, co nie lubią octu, jest mizeria na zimę bez octu. Zamiast niego można użyć soku z cytryny albo kwasku cytrynowego. Smak jest delikatniejszy, bardziej świeży. To świetna opcja, trochę jak seler konserwowy bez octu, który też ma swoich fanów. Trzeba tylko pamiętać o nieco dłuższej pasteryzacji.

Czasem robię też wersję dla fanów mocniejszych wrażeń. Mizeria na zimę z gorczycą i liściem laurowym. Do każdego słoika, oprócz standardowych przypraw, dorzucam mały liść laurowy i trochę więcej gorczycy. Aromat jest niesamowity. A mój ostatni hit to mizeria na zimę z papryką. Dodaję do ogórków pokrojoną w cieniutkie paski czerwoną paprykę. Nie tylko świetnie smakuje, ale też wygląda obłędnie w słoiku.

A jak zrobić mizerię na zimę bez pasteryzacji? Da się, ale to wersja na szybko, do zjedzenia w ciągu 2-3 tygodni. Wszystko robisz tak samo, tylko zalewasz zimną zalewą i od razu wstawiasz do lodówki. Ważne jest, żeby wszystko było super czyste, bo inaczej szybko się zepsuje.

Czego unikać? Moje lekcje z przetworów

Nikt nie jest idealny i ja też zaliczyłam kilka wpadek. Najgorsze co może być, to miękka mizeria. To jak porażka. Nauczyłam się na własnych błędach, że kluczem jest porządne odciśnięcie ogórków z wody. Nie żałujcie siły! Poza tym nie przegrzewajcie słoików. Za długa pasteryzacja to zabójstwo dla chrupkości. Jeśli po wystudzeniu wieczko nie jest wklęsłe, to znaczy, że słoik się nie zamknął. Lepiej zjeść go od razu, niż ryzykować. Zdrowie jest najważniejsze, o czym przypomina też Narodowy Fundusz Zdrowia, promując bezpieczne przygotowywanie posiłków.

Mizeria w polskiej kuchni to coś więcej

I tak oto powstaje domowa mizeria na zimę. Kiedy ostatni słoik “pyknie”, a ja ustawiam je na półce obok grzybków marynowanych i sałatki z pieczarek, czuję ogromną radość. To taka mała, domowa magia, zupełnie jak przy robieniu domowego soku z buraka. Warto poświęcić jedno popołudnie, żeby przez całą zimę cieszyć się smakiem lata. Ta sałatka pasuje do wszystkiego – do mięs, do ryb, do ziemniaków. Jest niezastąpiona. Zaufajcie mi, mizeria z ogórków na zimę przepis babci to coś, co warto mieć w swoim zeszycie. A najlepszy przepis na mizerię na zimę to ten, który zrobicie sami, wkładając w niego serce.