Przepis na kopytka mojej babci – czyli jak zrobić je idealnie puszyste

Pamiętam to jak dziś. Zapach gotowanych ziemniaków unoszący się w małej kuchni mojej babci, dźwięk praski do ziemniaków i jej spracowane dłonie, które z niewiarygodną zręcznością formowały małe, zgrabne kluseczki. Dla mnie kopytka to coś więcej niż danie. To smak bezpieczeństwa, ciepła i beztroskiego dzieciństwa. Babcia zawsze mówiła, że dobry przepis na kopytka to skarb, który trzeba przekazywać dalej. I choć jej już ze mną nie ma, ten smak pozostał. Chcę się z Wami podzielić tym skarbem, to jest mój ulubiony przepis na kopytka. To nie jest jakiś tam przepis z internetu. To kawałek mojej rodziny, zamknięty w prostych składnikach i kilku krokach.

Kopytka, te nasze polskie, kochane kluski ziemniaczane, to prawdziwy fenomen. Pasują do wszystkiego i smakują każdemu. Można je zjeść na słono z gulaszem, albo na słodko, posypane cukrem i cynamonem. To taka nasza kulinarna podstawa, zaraz obok tradycyjnych pierogów czy aromatycznego bigosu. Zawsze się śmieję, że Polak bez ziemniaka to jak żołnierz bez karabinu. A kopytka to najpiękniejsza forma, jaką ziemniak może przybrać. Dlatego tak ważne jest, żeby mieć sprawdzony przepis na kopytka, który nigdy nie zawodzi.

Czego będziesz potrzebować? Skarby z babcinego zeszytu

Zapomnijcie o sztywnych listach. Tutaj liczy się serce i wyczucie, ale oczywiście jakieś ramy muszą być.

• Ziemniaki (około 1 kg): Ale nie byle jakie! Babcia zawsze polowała na odmiany mączyste, takie jak Bryza czy Irga, które można znaleźć na każdym targu. Mówiła, że to one dają tę wymarzoną puszystość. Więcej o tym, jakie kartofle do czego, można poczytać na stronach pasjonatów, np. na Ziemniaki.org.pl. To fundament, bez którego żaden przepis na kopytka się nie uda.
• Mąka pszenna (szklanka, może trochę więcej): Zwykła, tortowa, typ 450-550. Babcia nigdy nie mierzyła mąki co do grama. Mówiła “tyle, ile ziemniaki zabiorą”. I to jest cała filozofia. Zbyt dużo mąki to twarde, gumowe kluchy. Trzeba z nią ostrożnie.
• Jajko (jedno, od szczęśliwej kurki): To taki nasz spoiwo. Łączy wszystko w całość, ale niektórzy robią i bez jajka. Ja zostaję przy wersji klasycznej.
• Sól: Szczypta do ciasta i solidna garść do wody, w której będą się gotować.

Jak zrobić kopytka krok po kroku, żeby wyszły jak u babci

To nie jest fizyka kwantowa, ale parę sekretów warto znać. Ten prosty przepis na kopytka ma swoje małe tajemnice.

Krok pierwszy: Ziemniaczana medytacja

Serce całego przedsięwzięcia. Ziemniaki trzeba ugotować. Najlepiej w mundurkach, bo wtedy nie nasiąkają tak wodą. Po ugotowaniu odcedzić, ale tak na serio, do ostatniej kropelki. I teraz najważniejsze – muszą CAŁKOWICIE wystygnąć. Najlepiej zostawić je na noc. Ciepłe albo wilgotne ziemniaki “piją” mąkę jak szalone, a wtedy o puszystości można zapomnieć. To pierwszy test cierpliwości w tym przepisie na kopytka.

Krok drugi: Magia ciasta

Wystudzone ziemniaki trzeba przecisnąć przez praskę. To daje najlepszy efekt, żadnych grudek. Jeśli nie masz praski, można je dobrze utłuc albo nawet zmielić w maszynce do mięsa. Na stolnicę wysypujemy ziemniaczany puch, robimy w nim dołek, wbijamy jajko, sypiemy sól i zaczynamy dodawać mąkę. I tu uwaga – róbcie to delikatnie i krótko. Ciasto na kopytka nie lubi być męczone. Im dłużej je wyrabiasz, tym bardziej aktywuje się gluten i kluski robią się twarde. Pamiętam, jak raz zagadałam się przez telefon i wyrabiałam je chyba z 10 minut. Efekt? Twarde jak kamienie, cała rodzina się śmiała. Nie powtarzajcie mojego błędu. Ciasto ma być miękkie, elastyczne, może się nawet lekko kleić. To dobry znak. Ten przepis na kopytka jest naprawdę wyrozumiały.

Krok trzeci: Formowanie z miłością

Ciasto dzielimy na kilka części. Z każdej formujemy na podsypanej mąką stolnicy długi wałeczek, taki o grubości kciuka. Potem bierzemy nóż i kroimy go lekko pod skosem na małe romby. Babcia zawsze robiła na każdym dodatkowo wzorek widelcem, mówiła że wtedy sos się lepiej trzyma. Taki mały, uroczy detal. Dążenie do ideału w tym przepisie na puszyste kopytka wcale nie jest trudne. Tak naprawdę, to bardzo prosty przepis na kopytka.

Krok czwarty: Kąpiel w gorącej wodzie

W dużym garnku gotujemy osoloną wodę. Kiedy zacznie mocno wrzeć, zmniejszamy ogień, żeby tylko lekko “mrugała”. Wrzucamy kopytka partiami, nie wszystkie na raz, bo się posklejają i obniżą temperaturę wody. Delikatnie mieszamy drewnianą łyżką, żeby nie przywarły do dna. Kiedy wypłyną na powierzchnię, to znak, że są prawie gotowe. Gotujemy je jeszcze minutkę, może dwie, i wyławiamy łyżką cedzakową. To już ostatni krok, ten przepis na kopytka jest już prawie gotowy. Gotowe!

Kiedy klasyka to za mało – inne pomysły

Chociaż ten przepis na kopytka to mój numer jeden, czasem lubię poeksperymentować.

Kopytka z serem, czyli leniwe po mojemu

To jest danie, które robię, kiedy mam ochotę na coś na słodko. Mój mąż je uwielbia. To danie z mąki i sera, trochę jak łazanki, to comfort food w czystej postaci. Mój przepis na kopytka w wersji z serem jest podobny, ale do masy ziemniaczanej dodaję jeszcze twaróg, taki w kostce, dobrze odciśnięty. Reszta bez zmian. Podaję je polane roztopionym masłem z bułką tartą i posypane cukrem. Niebo w gębie.

Wyzwanie: przepis na kopytka bezglutenowe

Kiedy moja przyjaciółka musiała przejść na dietę bezglutenową, myślałam, że to koniec naszych wspólnych kopytkowych uczt. Nic bardziej mylnego! Zaczęłam kombinować z mąkami i stworzyłam własny przepis na kopytka bezglutenowe. Mieszanka mąki ziemniaczanej i ryżowej sprawdza się całkiem nieźle. Ciasto jest trochę bardziej kapryśne, ale efekt końcowy jest pyszny. Trzeba tylko trochę więcej cierpliwości.

A może przepis na kopytka wegańskie?

Coraz więcej znajomych nie je produktów odzwierzęcych, więc i na to znalazł się sposób. Okazało się, że przepis na kopytka w wersji wege jest prostszy niż myślałam. Zamiast jajka można dodać kleik z siemienia lnianego (łyżka zmielonego siemienia zalana 3 łyżkami gorącej wody) albo po prostu trochę więcej mąki ziemniaczanej. To uniwersalny przepis na kopytka! Wychodzą równie smaczne.

Z czym podawać kopytka? Moje ulubione duety

To jest najlepsze w kopytkach – ich uniwersalność. Pasują do wszystkiego! Czasem gdy brakuje mi pomysłów na obiad, zaglądam na blogi kulinarne takie jak Kwestia Smaku po inspiracje.

Na słono:

• Mój absolutny faworyt to sos grzybowy. Aromat prawdziwków albo podgrzybków duszonych w śmietanie… Coś wspaniałego. To najlepszy przepis na kopytka z sosem grzybowym na jesienny obiad.
• Każdy gulasz, czy to wieprzowy, czy wołowy. Kopytka wchłaniają sos jak gąbka.
• Po prostu okraszone skwarkami z boczku i zeszkloną cebulką. Prosto i genialnie.
• Dla dzieciaków często robię je z prostym sosem pomidorowym, taki obiad znika w mig. Zresztą, jeśli szukacie pomysłów na proste obiady dla dzieci, kopytka to zawsze strzał w dziesiątkę.

Na słodko:

• Klasyka: masło, bułka tarta, cukier.
• Ze śmietaną i świeżymi owocami – truskawkami, jagodami. W lecie to mój ulubiony deser.
• Posypane tylko cukrem i cynamonem.

Kilka rad od serca, żeby nic się nie zepsuło

Na koniec jeszcze parę moich patentów, które wypracowałam przez lata.

Pamiętajcie, mniej mąki znaczy bardziej puszyste kopytka. Nie przesadzajcie, nawet jeśli ciasto wydaje się trochę lepkie. Lepiej podsypać mąką stolnicę niż dodawać ją do ciasta.

Co zrobić z resztkami? Jeśli zostanie wam trochę ugotowanych kopytek, następnego dnia można je odsmażyć na maśle na złoty kolor. Będą cudownie chrupiące z zewnątrz i miękkie w środku. To czasem nawet lepsze niż świeże!

I tak, można je mrozić! To mój sposób na szybki obiad. Surowe kluseczki układam na tacce posypanej mąką, tak żeby się nie dotykały, i wkładam do zamrażarki. Kiedy zamarzną, przesypuję je do woreczka. Potem wrzucam zamrożone prosto na wrzątek. Taki awaryjny przepis na kopytka w zanadrzu to prawdziwe wybawienie. Dlatego ten przepis na kopytka zakłada mrożenie. Innym szybkim daniem, które lubię, jest makaron z kurczakiem i brokułami.

Mam nadzieję, że ten mój przydługi wywód Was nie zanudził, a zachęcił do działania. Ten przepis na kopytka to coś więcej niż instrukcja. To zaproszenie do kuchni, do wspólnego gotowania i tworzenia wspomnień. Mam nadzieję że ten przepis na kopytka zostanie z wami na dłużej. Dajcie znać w komentarzach, jak Wam wyszły i z czym najbardziej lubicie je jeść. A ja idę nastawić ziemniaki.