Mój przepis na orzeszki nadziewane – Smak, który pamiętam z dzieciństwa

Pamiętam to jak dziś. Charakterystyczny, metaliczny stukot ciężkiej, żeliwnej foremki, którą babcia kładła na palniku gazówki. Zapach topiącego się masła i pieczonego ciasta roznosił się po całym domu, a ja, mały brzdąc z warkoczami, kręciłam się po kuchni, czekając na moment, kiedy będę mogła podkraść jeszcze ciepłą, chrupiącą łupinkę. Te orzeszki to dla mnie coś więcej niż deser. To kapsuła czasu, która przenosi mnie do najszczęśliwszych chwil.

Coś o tradycji i wspomnieniach

W każdym domu istniał jakiś sekretny zeszyt z przepisami, z pożółkłymi kartkami i plamami od ciasta. W naszym był właśnie ten jeden, jedyny przepis na orzeszki nadziewane. Babcia mówiła, że dostała go od swojej mamy. To tradycja, która smakuje miłością i wspólnymi chwilami. Podobne ciastka można znaleźć w różnych kulturach, ale te nasze, polskie, mają w sobie tę wyjątkową magię. To takie nasze domowe tradycyjne wypieki, które łączą pokolenia, podobnie jak pyszne ciasto Pani Walewska. Znalezienie takiego autentycznego przepisu na orzeszki nadziewane, takiego ze starych zeszytów, to jak znalezienie skarbu. Wiele osób szuka właśnie tej receptury, pamiętając smak z dzieciństwa, dlatego tak cenne są orzeszki nadziewane stare przepisy. Gdyby ktoś chciał zgłębić historię dawnych książek kucharskich, to polecam zajrzeć na stronę Polona.pl.

Najważniejsza sprawa: idealne ciasto kruche

Sekret idealnych skorupek? Zawsze mi powtarzano, że tkwi on w prostocie i dobrych składnikach. Nie potrzeba tu żadnych cudów. Podam wam przepis na ciasto na orzeszki, który nigdy mnie nie zawiódł. To podstawa, bez której żaden przepis na orzeszki nadziewane się nie uda.

Potrzebujecie:

• 300 g mąki pszennej, najlepiej tortowej
• 200 g zimnego masła, takiego prawdziwego 82%
• 100 g cukru pudru
• 2 żółtka od szczęśliwych kurek
• 1 czubata łyżka gęstej, kwaśnej śmietany 18%
• szczypta soli dla smaku

Jak to zrobić? Na stolnicę albo do dużej miski przesiejcie mąkę, żeby dostała troche powietrza. Dodajcie cukier puder i sól. Teraz najważniejszy moment – lodowate masło, prosto z lodówki. Trzeba je posiekać nożem razem z mąką, aż powstaną takie małe grudki, jak mokry piasek na plaży. Niektórzy trą na tarce, też dobry sposób. Dopiero wtedy zróbcie dołek i wbijcie dwa żółtka, dodajcie śmietanę.

I teraz uwaga – zagniatajcie szybko! Im krócej, tym lepiej. Ciasto nie lubi ciepła rąk, bo inaczej skorupki wyjdą twarde, a nie kruche. Ma się tylko połączyć w gładką, jednolitą kulę. Jak ciasto jest gotowe, zawiń go w folię i do lodówki na minimum godzinkę. Musi porządnie odpocząć i się schłodzić, to klucz do sukcesu. Ten łatwy przepis na orzeszki nadziewane na prawdę nie jest skomplikowany, ale ten etap jest ważny.

Pieczenie skorupek – jak to zrobić dobrze?

Kiedyś do pieczenia była specjalna, ciężka patelnia, którą trzeba było obracać nad ogniem. Dziś jest o wiele prościej. Możecie użyć małych, pojedynczych metalowych foremek i piekarnika, albo – co jest moim zdaniem najwygodniejsze – elektrycznej maszynki do orzeszków. To prawdziwy game changer, jeśli pieczecie ich dużo!

Jeśli macie tradycyjne foremki, to pamiętajcie, że to przepis na orzeszki nadziewane z foremki, która wymaga trochę uwagi. Trzeba je delikatnie posmarować tłuszczem i oprószyć mąką przy pierwszym użyciu, potem już zwykle nie trzeba. Bierzcie małe kuleczki schłodzonego ciasta, niewiele większe od orzecha laskowego, i wylepiajcie nimi foremki. Pamiętajcie, żeby nie dawać za grubej warstwy, bo ciasto trochę urośnie, a przecież musi być miejsce na nadzienie! W piekarniku nagrzanym do 180 stopni pieką się błyskawicznie, jakieś 10-15 minut, aż będą miały piękny, złocisty kolor. Trzeba ich pilnować, bo łatwo je spalić.

Z maszynką sprawa jest jeszcze prostsza, cały przepis na orzeszki nadziewane zajmuje wtedy o połowę mniej czasu. A co jak nie macie ani jednego, ani drugiego? Spokojnie, to też przepis na orzeszki nadziewane bez maszynki. Po prostu poszukajcie w sklepach tych metalowych foremek do piekarnika, na pewno gdzieś je znajdziecie. Kiedyś widziałam je nawet na targu.

Wyjmujcie je z foremek jeszcze ciepłe, ale ostrożnie, bo są bardzo kruche. Ewentualne „nadwyżki” ciasta na brzegach można potem łatwo odkruszyć. Nic się nie zmarnuje, te okruszki są pyszne do dodania do kremu!

Krem, czyli serce orzeszka

A teraz serce naszych ciasteczek – nadzienie. Dla mnie istnieje tylko jedno słuszne: gęsty, słodki, domowy kajmak. Pamiętam jak mama kupowała puszki ze słodzonym mlekiem skondensowanym i gotowała je w wielkim garze z wodą przez prawie trzy godziny. Zawsze stałam i patrzyłam, czy aby na pewno cała puszka jest pod wodą, bo straszyli mnie, że wybuchnie! Dziś można kupić gotową masę kajmakową i to spore ułatwienie, choć sentyment do tego gotowania pozostał. Taki gotowy kajmak (jedna puszka wystarczy) trzeba utrzeć z masłem. Weźcie około 100-150 gramów miękkiego masła i zmiksujcie je na puch. Potem, łyżka po łyżce, dodawajcie kajmak, cały czas miksując. Upewnijcie się, że oba składniki mają temperaturę pokojową, inaczej krem może się zważyć! Powstanie idealnie gładki krem. Ja do swojego kremu lubię dodać garść drobno posiekanych orzechów włoskich i chlust dobrego rumu. To jest ten klasyczny przepis na orzeszki nadziewane masą kajmakową, który nigdy się nie nudzi. To jest właśnie to, co czyni ten przepis na orzeszki nadziewane tak wyjątkowym. Kiedy szukam inspiracji na inne kremy, czasem zaglądam na stronę Kwestia Smaku.

A może inne nadzienie?

Oczywiście, nikt nie powiedział, że musicie trzymać się tylko kajmaku. Czasem, jak najdzie mnie ochota na eksperymenty, sięgam po inne smaki.

Bardzo lubię wersję z kremem budyniowym. Wystarczy ugotować gęsty budyń waniliowy na mniejszej ilości mleka, dobrze ostudzić i utrzeć go z masłem. Orzeszki są wtedy delikatniejsze, lżejsze.

Absolutnym hitem, zwłaszcza wśród dzieci, jest przepis na orzeszki nadziewane z nutellą. Można ją zmieszać z odrobiną serka mascarpone i posiekanymi orzechami laskowymi. Pycha!

Ostatnio popularny stał się też przepis na orzeszki nadziewane kremem z mleka w proszku. Smakuje trochę jak biała czekolada albo mleczne cukierki. To naprawdę ciekawe urozmaicenie.

Pamiętajcie, ten podstawowy przepis na orzeszki nadziewane to świetna baza do własnych pomysłów. Możecie je nadziać nawet gęstymi powidłami śliwkowymi. Najważniejsze, żeby wam smakowało!

Składanie, przechowywanie i ostatnie szlify

Kiedy skorupki i krem są gotowe, zaczyna się najfajniejsza część. Bierzemy połówkę orzeszka, nakładamy czubatą łyżeczkę kremu i przykrywamy drugą połówką, lekko dociskając. Nadmiar kremu, który wyjdzie bokami, delikatnie zbieramy palcem albo małą szpatułką. To taka precyzyjna, ale bardzo satysfakcjonująca praca. Kiedyś to było zadanie dla mnie i rodzeństwa, zawsze była rywalizacja, kto najładniej złoży. Czasem nadziewamy je też prostszymi rzeczami, jak w przypadku tych muffinek z owocami, gdzie najważniejsza jest prostota. Gotowy przepis na orzeszki nadziewane powinien teraz odpocząć.

Najlepiej odłożyć je na kilka godzin, a nawet na całą noc, do chłodnego miejsca. Wtedy ciastko lekko zmięknie od kremu, a smaki się „przegryzą”. Są wtedy po prostu idealne. Dopiero wtedy ten przepis na orzeszki nadziewane pokaże pełnię swojego smaku. A jak je przechowywać? W szczelnym, metalowym pudełku w chłodnej spiżarni albo po prostu w lodówce. Wytrzymają spokojnie tydzień, o ile wcześniej nie znikną, co jest raczej mało prawdopodobne. U mnie w domu znikają w dwa dni.

Ja najczęściej po prostu posypuję je obficie cukrem pudrem. Wyglądają wtedy jak oprószone śniegiem i to w zupełności wystarcza. Czasem, na specjalne okazje, bawię się w polewanie ich roztopioną czekoladą. A co jeśli coś pójdzie nie tak? Nie panikujcie. W kuchni zawsze jest jakieś wyjście, to nie apteka. Jeśli ciasto za bardzo się kruszy, dodajcie odrobinkę zimnej wody albo śmietany. Jeśli krem wyjdzie za rzadki, można go uratować dodając trochę pokruszonych okruszków ze skorupek albo po prostu dobrze schłodzić w lodówce. Wiele porad na temat wypieków można znaleźć na portalach takich jak Moje Wypieki. To ma być przyjemność, a ten przepis na orzeszki nadziewane ma wam ją dać.

Zakończenie z sercem

Orzeszki nadziewane to dla mnie coś więcej niż tylko ciastka. To smak domu, wspomnienie ciepła babcinej kuchni i radości ze wspólnego pieczenia, podobnie jak zapach świeżych pierniczków na święta. Każdy kęs przenosi mnie w czasie. Mam nadzieję, że ten mój sprawdzony przepis na orzeszki nadziewane pozwoli Wam stworzyć podobne wspomnienia. Upieczcie je dla swoich bliskich, zaangażujcie dzieci do pomocy przy składaniu. Cieszcie się tą małą, słodką chwilą. Bo najlepsze przepisy to te, które mają swoją historię i są przekazywane dalej. Niech ten przepis na orzeszki nadziewane zagości w waszych domach na stałe. Smacznego!