Jak Naprawdę Dogadać się w Międzynarodowym Zespole? Moje Spojrzenie na Współpracę i Warsztaty, Które Działają

Pamiętam mój pierwszy duży projekt w Brukseli. W jednym pokoju siedzieli ludzie z dziesięciu, może dwunastu krajów. Pierwszy tydzień to był istny chaos. Każdy miał zupełnie inny pomysł na to, jak „normalnie” się pracuje, co to znaczy deadline i jak dawać feedback. Grek gestykulował, Niemiec trzymał się sztywno agendy, a Szwedka chciała wszystko przegadać w konsensusie. To był moment, w którym dotarło do mnie z całą mocą, że bez konkretnych narzędzi, bez czegoś takiego jak dobrze przemyślane ćwiczenia z współpracy w organizacjach międzynarodowych, po prostu się pozabijamy. Metaforycznie, oczywiście.

W tym tekście chcę się podzielić trochę moim doświadczeniem i pokazać, jakie praktyczne metody, warsztaty i konkretne ćwiczenia z współpracy w organizacjach międzynarodowych pomagają budować mosty tam, gdzie na pierwszy rzut oka są tylko mury. Bo w globalnym świecie to już nie jest „miły dodatek”, to absolutna podstawa.

Dlaczego międzynarodowe zespoły to czasem pole minowe?

Praca w organizacjach o zasięgu globalnym brzmi prestiżowo. I jest. Ale jest też niesamowicie trudna. To nie tylko bariera językowa, którą jakoś tam można przeskoczyć. Prawdziwe wyzwania leżą głębiej. W kulturze, w wartościach, w niewypowiedzianych zasadach.

Kiedyś spędziłem dwa dni kłócąc się z kolegą z Niemiec o harmonogram, zanim zrozumiałem, że dla niego „plan” to świętość, a dla mnie, wychowanego w polskiej rzeczywistości, to bardziej „zbiór luźnych sugestii”, które życie i tak zweryfikuje. Takie różnice w podejściu potrafią zniszczyć najlepszy projekt. Do tego dochodzą jeszcze różnice w strukturach prawnych, biurokracja specyficzna dla każdego kraju… To wszystko sprawia, że budowanie zaufania staje się kluczowe. A nic tak nie buduje zaufania jak wspólne przełamywanie lodów i rozwiązywanie problemów, do czego idealnie nadają się regularne ćwiczenia z współpracy w organizacjach międzynarodowych. Struktury takie jak Unia Europejska są tego doskonałym przykładem na co dzień.

Zestaw przetrwania: Co musisz umieć, żeby nie zwariować

Żeby odnaleźć się w takim środowisku, trzeba mieć coś, co ja nazywam „kulturowym radarem”. To nic innego jak inteligencja kulturowa i kompetencje międzykulturowe. Chodzi o to, żeby rozumieć, dlaczego ludzie zachowują się tak, a nie inaczej, i umieć się do tego dostosować bez tracenia własnej tożsamości. To także umiejętność słuchania, a nie tylko czekania na swoją kolej, żeby coś powiedzieć. Czasem najważniejsze rzeczy mówi się między wierszami.

Potem dochodzą twardsze, ale wciąż miękkie umiejętności. Negocjacje międzynarodowe to zupełnie inna bajka niż negocjowanie podwyżki. Trzeba znać taktyki, ale też rozumieć kulturowy kontekst drugiej strony. No i zarządzanie takim zespołem. To prawdziwa sztuka. A najlepszym sposobem na jej opanowanie są celowane ćwiczenia z współpracy w organizacjach międzynarodowych.

Jak zorganizować szkolenia, które nie będą stratą czasu?

Ile razy byliście na szkoleniu, z którego nic nie wynieśliście? No właśnie. Ja byłem na wielu. Klucz do sukcesu to dobre przygotowanie. Nie da się zrobić jednego uniwersalnego warsztatu dla wszystkich. Inne potrzeby mają dyplomaci, inne ludzie pracujący w sektorze edukacja dla NGO. Dlatego najpierw trzeba zadać sobie pytanie: kogo i czego chcemy nauczyć? Dopiero potem można budować moduły, które mają sens i prowadzą od teorii do praktyki. Facylitator musi być kimś więcej niż prezenterem – musi być przewodnikiem. A sercem takiego spotkania zawsze powinny być interaktywne ćwiczenia z współpracy w organizacjach międzynarodowych.

Praktyka, praktyka i jeszcze raz… symulacje.

Teoria jest ważna, ale nic nie zastąpi przećwiczenia czegoś na własnej skórze. Dlatego najlepsze szkolenia opierają się na scenariuszach i symulacjach.

Pamiętam jedne warsztaty z budowania efektywnej współpracy międzykulturowej, które totalnie zmieniły moje podejście. Wcielaliśmy się w role delegatów z fikcyjnych krajów, którzy mieli wynegocjować budżet na wspólny projekt ekologiczny. Ja byłem przedstawicielem kraju bardzo hierarchicznego i kolektywistycznego, a moim celem było ugranie jak najwięcej dla „naszych” technologii. To niesamowite, jak szybko wchodzi się w rolę i jak bardzo takie gry symulacyjne otwierają oczy na inne perspektywy. To są właśnie te momenty, kiedy skuteczne ćwiczenia z współpracy w organizacjach międzynarodowych pokazują swoją moc. Nagle rozumiesz, dlaczego ktoś blokuje postęp, bo dla niego priorytetem jest coś, o czym ty nawet nie pomyślałeś. To są bezcenne lekcje. Podobne scenariusze ćwiczeń współpracy w zespołach międzynarodowych można mnożyć.

Kiedy robi się gorąco: konflikty i negocjacje

W każdej grupie pojawią się konflikty. To normalne, a nawet zdrowe. Sztuką jest nie zamiatać ich pod dywan, tylko umieć je rozwiązać. W kontekście międzynarodowym to jeszcze trudniejsze, bo to, co dla jednej kultury jest otwartą dyskusją, dla innej może być już brutalnym atakiem.

Dlatego tak ważne są szkolenia z rozwiązywania konfliktów w organizacjach międzynarodowych. Uczą one technik mediacji, deeskalacji i, co najważniejsze, aktywnego poszukiwania rozwiązania, które zadowoli wszystkich. Tutaj przydają się praktyczne ćwiczenia z negocjacji międzynarodowych. Jedną z podstawowych technik jest BATNA (Best Alternative to a Negotiated Agreement), czyli musisz wiedzieć, co zrobisz, jeśli nie dojdziecie do porozumienia. To twoja siatka bezpieczeństwa i potężne narzędzie w rozmowach. Więcej o zaawansowanych technikach można poczytać na stronach ekspertów, na przykład Programu Negocjacji Harvard. Realistyczne symulacje to najlepsze ćwiczenia z współpracy w organizacjach międzynarodowych, by to wszystko przećwiczyć.

Cała metodyka nauczania współpracy dyplomatycznej opiera się właśnie na takich realistycznych grach.

Jeden schemat nie pasuje do wszystkich

Skuteczność szkolenia zależy od jego dopasowania. Pracując z ludźmi z ONZ, nie możesz im dać generycznych przykładów z korporacji. Oni żyją w świecie mandatów, rezolucji i specyficznej biurokracji. Dlatego dobre materiały dydaktyczne do warsztatów o kooperacji w ONZ muszą być szyte na miarę. Muszą zawierać case study efektywnej pracy zespołowej w projektach transgranicznych z ich własnego podwórka. Trzeba pokazywać zarówno sukcesy, jak i porażki, bo z tych drugich uczymy się najwięcej. To samo tyczy się sektora publicznego czy organizacji pozarządowych. Inaczej zaprojektowane ćwiczenia z współpracy w organizacjach międzynarodowych będą potrzebne w Azji, a inaczej w Ameryce Południowej. Kontekst jest królem.

Co po szkoleniu? Żeby wiedza nie wyparowała

Najgorsze, co może się stać, to powrót do starych nawyków dzień po warsztatach. Zdarza się to częściej niż myślicie. Dlatego proces rozwoju nie kończy się z ostatnim slajdem prezentacji. Kluczowe jest to, co dzieje się później. Zbieranie feedbacku, monitorowanie, jak nowa wiedza jest wdrażana w praktyce. Ale przede wszystkim, budowanie kultury, w której ciągłe uczenie się i doskonalenie współpracy jest normą, a nie jednorazowym wydarzeniem. To rola liderów, ale też każdego członka zespołu. Mentoring, coaching, regularne sesje „lessons learned” – to wszystko utrwala efekty, jakie dały początkowe ćwiczenia z współpracy w organizacjach międzynarodowych. Bez tego cała inwestycja może pójść na marne.

Moja droga do lepszej współpracy

Patrząc wstecz na moją karierę, widzę, że największe przełomy w pracy zespołowej działy się nie na oficjalnych, sztywnych spotkaniach, ale właśnie podczas tych warsztatów i symulacji. Tam, gdzie można było na chwilę zdjąć maskę profesjonalisty i po prostu po ludzku spróbować zrozumieć drugiego człowieka. Inwestowanie w regularne i dobrze zaprojektowane ćwiczenia z współpracy w organizacjach międzynarodowych to nie jest koszt. To najlepsza inwestycja w skuteczność i, szczerze mówiąc, w zdrowie psychiczne zespołu. Bo nic tak nie wypala, jak codzienna walka z wiatrakami nieporozumień. Wiedza o tym, jak poprawić współpracę w wielokulturowym zespole jest na wagę złota. Mam nadzieję, że moje przemyślenia komuś się przydadzą.