Mój przepis na chruściki (faworki) babci Zosi – idealnie kruche i delikatne

Dla mnie Tłusty Czwartek to nie pączki. To chruściki. A konkretnie, faworki mojej babci Zosi. Pamiętam ten dzień jak dziś – cała kuchnia w mące, babcia z wałkiem w ręku i ten niesamowity dźwięk, kiedy gorący faworek lądował w misce z cukrem pudrem. Ten zapach unosił się w całym domu i był zapowiedzią czegoś wyjątkowego. Całe lata próbowałam odtworzyć ten smak. Przeszłam przez dziesiątki receptur, ale w końcu wróciłam do starego, pożółkłego zeszytu. I wiecie co? To właśnie ten przepis na chruściki jest tym jedynym. To nie jest jakiś tam łatwy przepis na chruściki z internetu, to kawałek mojej rodziny i dzieciństwa, którym chcę się z Wami dzisiaj podzielić.

Faworki, chrust, chruściki – o co w tym wszystkim chodzi?

Chruściki, faworki, chrust… jak zwał, tak zwał. Prawda jest taka, że to tradycja tak stara, że pewnie nikt już nie pamięta, skąd się tak naprawdę wzięła. Jedni mówią, że to symbol obfitości przed nadchodzącym Wielkim Postem, inni, że to po prostu genialnie pyszny sposób na zużycie zapasów smalcu, mąki i jajek przed czasem wstrzemięźliwości. Niezależnie od tego, jaka jest prawdziwa historia, dla mnie to po prostu smak karnawału. I chociaż mamy teraz wiele innych wspaniałych deserów, faworki zawsze będą miały to specjalne miejsce w moim sercu.

Co babcia wrzucała do miski, czyli składniki na chruściki idealne

Sekret tkwi w prostocie i jakości. Nie potrzeba tu żadnych cudów, wystarczy kilka podstawowych składników, ale muszą być najlepsze. To one tworzą ten niepowtarzalny przepis na chruściki.

• Mąka pszenna tortowa: Koniecznie typ 450. Babcia zawsze mówiła, że musi być lekka jak piórko i obowiązkowo przesiana ze dwa, a nawet trzy razy. To ją napowietrza.
• Żółtka jaj: I to od szczęśliwych kur, z pięknym, pomarańczowym środkiem! To one dają ten cudowny kolor i sprawiają, że ciasto jest elastyczne.
• Gęsta kwaśna śmietana 18%: Moja babcia mawiała, że musi być „tłusta i gęsta jak nieszczęście”. Żadnych produktów light, tu ma być bogato, bo to śmietana odpowiada za kruchość. Czasem, gdy nie miałam śmietany, ratował mnie chruściki na maślance przepis, ale to już trochę inna bajka.
• Spirytus lub ocet: To jest ten tajny składnik, bez którego nie ma mowy o prawdziwie kruchych faworkach. Dzięki niemu ciasto nie pije tłuszczu jak szalone podczas smażenia. Serio, nie pomijajcie tego!
• Cukier puder: Do obsypania gotowych ciastek. Najlepiej z odrobiną prawdziwej wanilii.
• Szczypta soli: Dla zrównoważenia smaku.
• Tłuszcz do smażenia: Najlepiej smalec, bo nadaje ten tradycyjny smak. Ale dobry olej roślinny też da radę. Ważne żeby było go dużo.

Przygotowanie ciasta – tu dzieje się cała magia

To jest ten moment, kiedy trzeba włożyć w ciasto trochę serca i siły. To właśnie ten etap decyduje, czy wyjdzie nam najlepszy przepis na chruściki. Zaczynamy od połączenia składników na stolnicy – mąka, sól, żółtka, śmietana i oczywiście spirytus. Zagniatamy wszystko w miarę jednolitą kulę.

Ale prawdziwa zabawa zaczyna się później. Jak ciasto jest już z grubsza zagniecione, bierzemy wałek i… bijemy je! Tak, dobrze czytacie. Tłuczemy ciasto przez dobre 10-15 minut, składając je co jakiś czas. Pamiętam, jak za pierwszym razem śmiałam się z babci, a ona ze stoickim spokojem mówiła: „Zobaczysz, dzięki temu napowietrzeniu będą miały te wszystkie pęcherzyki, będą lekkie jak chmurka”. I miała absolutną rację! To jest klucz do sukcesu, którego nie zdradzi wam każdy przepis na chruściki.

Potem ciasto musi odpocząć. Jak każdy po ciężkiej pracy. Zawijamy je szczelnie w folię i wkładamy do lodówki. Dajcie mu chociaż godzinkę, a najlepiej dwie. Ono się wtedy zrelaksuje, gluten przestanie się napinać i ciasto odwdzięczy się przy wałkowaniu.

Wałkowanie cienkie jak pergamin i formowanie kokardek

A teraz najtrudniejsze, ale i najważniejsze. Ciasto trzeba rozwałkować tak cienko, że prawie widać przez nie wzór na blacie. To jest moment, w którym można się trochę spocić, nie będę kłamać. Moje pierwsze próby kończyły się faworkami grubymi jak kopytka… ale praktyka czyni mistrza. Dzielę ciasto na mniejsze porcje, bo tak łatwiej. Wałkuję, podsypując odrobiną mąki, aż uzyskam niemal przezroczysty placek.

Potem już tylko radełko w dłoń, kroimy ciasto na paski o szerokości około 2-3 cm i długości 10 cm. Każdy pasek nacinamy pośrodku i jeden koniec przewlekamy przez otwór. To jak wiązanie małych, jadalnych kokardek. Układam je na czystej ściereczce, żeby nie wysychały, czekając na swoją kolej do smażenia. Ten szczegółowy opis to mój sposób na to, jak zrobić chruściki krok po kroku, żeby na pewno się udały.

Gorący finał, czyli smażenie idealnych chruścików

Smażenie to moment prawdy, który idzie błyskawicznie. W szerokim garnku rozgrzewamy dużą ilość tłuszczu. Musi być gorący, ale nie może dymić – idealna temperatura to około 175-180°C. Jeśli nie macie termometru, jest na to babciny sposób, który zdradza każdy porządny kulinarny portal. Wrzucamy do oleju mały kawałeczek ciasta. Musiał od razu zatańczyć, wypłynąć na powierzchnię i w kilkanaście sekund zrobić się złoty. Wtedy wiemy, że można zaczynać.

Smażymy faworki partiami, po kilka sztuk, żeby nie obniżyć za bardzo temperatury tłuszczu. To trwa dosłownie chwilę, po 30-60 sekund z każdej strony, aż uzyskają piękny, złocisty kolor i pokryją się bąbelkami. Wyławiamy je łyżką cedzakową i odkładamy na ręczniki papierowe, które wchłoną nadmiar tłuszczu. To bardzo ważny krok, by nasze delikatne faworki nie były ciężkie i tłuste.

Wykończenie i ta chwila przyjemności

Ostatni szlif to góra cukrowego śniegu. Najlepiej posypywać chruściki cukrem pudrem, kiedy są jeszcze lekko ciepłe, ale już nie gorące. Używam do tego małego sitka, dzięki czemu cukier rozkłada się równomiernie. Czasem, zamiast klasycznego pudru, myślę sobie o alternatywach i wtedy z pomocą przychodzi idealny przepis na lukier, chociaż tradycja to tradycja.

A potem… potem jest już tylko czysta przyjemność chrupania. Najlepszy jest ten pierwszy, jeszcze ciepły, ukradziony prosto z talerza. To jest smak, na który czeka się cały rok. Ten przepis na chruściki to gwarancja tego smaku.

Moje małe sekrety i odpowiedzi na wasze pytania

Dostaję sporo pytań, więc zbiorę tu kilka odpowiedzi. Wiem, że nie każdy ma w domu spirytus. Można dać ocet, też zadziała, choć ja mam wrażenie że spirytus robi to troszeczkę lepiej. Kiedyś spróbowałam zrobić przepis na chruściki bez spirytusu i octu i wyszły twardsze i bardziej tłuste. Więc nie polecam pomijać tego kroku. To jest prawdziwy przepis na chruściki kruche i delikatne.

A czy można je upiec? Technicznie pewnie tak, ale błagam, nie róbcie tego. To jakby pytać, czy rosół można zjeść na sucho. Faworki muszą być smażone w głębokim tłuszczu, w tym cały ich urok i kruchość. Pieczone to już zupełnie inne ciastka.

Chruściki najlepiej smakują w dniu przygotowania, ale jeśli coś zostanie, przechowujcie je w szczelnym pojemniku, w temperaturze pokojowej. Wytrzymają 2-3 dni, choć z każdym dniem będą tracić na kruchości.

Gdy najdzie cię ochota na eksperymenty

Chociaż jestem wierna tradycji, czasem lubię poeksperymentować. Słyszałam o wersji z piwem zamiast śmietany, która podobno też daje świetną kruchość. Dla tych, co żyją w biegu, istnieje też przepis na chruściki z Thermomixa, który znacznie ułatwia etap wyrabiania ciasta. Próbowałam kiedyś dodać do ciasta twarogu, zainspirowana pączkami serowymi, ale powiem tak: trzymajmy się klasyki. Chociaż kto wie, może Wam wyjdzie lepiej? Jeśli nie macie czasu na takie wyzwania, zawsze można postawić na coś prostszego, jak szybkie przekąski.

Podsumowanie: Cieszcie się domowymi chruścikami!

Mam nadzieję, że mój przepis na chruściki okazał się pomocny i zachęcił was do spróbowania. Przygotowanie tych pysznych, kruchych ciasteczek to prawdziwa radość, zwłaszcza gdy można je podać bliskim w Tłusty Czwartek. Pamiętajcie, że kluczem do sukcesu jest cierpliwość, dobre składniki i odrobina miłości, którą wkłada się w domowe wypieki. Niech ten przepis na chruściki babci Zosi stanie się i waszym ulubionym. Życzę Wam udanego smażenia i mnóstwa słodkich chwil, może przy filiżance kawy i talerzu pełnym idealnie delikatnych faworków! Smacznego!