Zagadka ze Stumilowego Lasu: Kubuś Puchatek ile ma lat i dlaczego to pytanie wzrusza do łez?

Pamiętam to jak dzisiaj. Ciepłe światło nocnej lampki, zapach starego papieru i głos taty, który spokojnie czytał mi o przygodach misia o bardzo małym rozumku. Wtedy, jako kilkulatek, nie zastanawiałem się nad tym, ile lat ma Kubuś Puchatek. On po prostu był. Był moim przyjacielem, towarzyszem wieczornych podróży do krainy snu, kimś, kto zawsze miał czas na małe co nieco. Dopiero po latach, kiedy sam zacząłem czytać te opowieści mojemu dziecku, usłyszałem to pytanie: “Tato, a Kubuś Puchatek ile ma lat?”. I zamarłem. Bo odpowiedź, jak się okazuje, jest znacznie głębsza i bardziej poruszająca, niż mogłoby się wydawać.

To nie jest pytanie o metrykę. To pytanie o magię dzieciństwa.

Miś, który zatrzymał czas

No więc, spróbujmy odpowiedzieć wprost. Technicznie rzecz biorąc, Kubuś Puchatek nie ma wieku. Jest pluszową zabawką. Zabawki się nie starzeją, prawda? To trochę jak z ulubionym kocem z dzieciństwa albo z pierwszą lalką – one trwają w naszej pamięci dokładnie takie same, zamrożone w bursztynie wspomnień. Pierwowzór misia, którego mały Christopher Robin Milne dostał na swoje pierwsze urodziny, przyszedł na świat w 1921 roku. Jeśli więc ktoś uparcie szuka odpowiedzi na pytanie o to, jaka jest data urodzenia Kubusia Puchatka, to może uznać tę datę za symboliczną. Ale to tylko data przedmiotu, a nie serca postaci. W magicznym świecie Stumilowego Lasu, czas płynie inaczej. On po prostu jest. To my, czytelnicy, dorastamy, a on czeka niezmienny, z łapką wsadzoną do baryłki miodu. Zatem pytanie, Kubuś Puchatek ile ma lat, jest z gruntu źle postawione. Ono nie szuka liczby.

Historia prawdziwsza niż myślisz: chłopak, jego miś i zoo w Londynie

Żeby zrozumieć fenomen Puchatka, trzeba cofnąć się do samego początku. Do rodziny Milne’ów. Alan Alexander Milne wcale nie planował zostać autorem książek dla dzieci. Ale życie, jak to życie, miało dla niego inny scenariusz. Inspiracją stał się jego syn, Krzyś, i jego kolekcja pluszaków. To właśnie jego wyobraźnia tchnęła życie w misia, którego dostał na urodziny. A imię? To już zupełnie inna, urocza historia. “Winnie” pochodziło od imienia prawdziwej niedźwiedzicy, Winnipeg, która była maskotką kanadyjskiego wojska i trafiła do londyńskiego zoo. Mały Krzyś uwielbiał ją odwiedzać. “Pooh” było z kolei imieniem łabędzia, którego spotykali na spacerach. I tak powstał Winnie-the-Pooh.

Zastanawiając się, Kubuś Puchatek ile ma lat w książce, musimy spojrzeć na Krzysia. W pierwszej książce, która ukazała się w 1926 roku, Krzyś ma około 4-5 lat. To jego perspektywa, jego niewinność i sposób postrzegania świata tworzą całą magię. W drugiej części, “Chatce Puchatka”, jest już nieco starszy, ma może 7-8 lat. Czuje się już ten cień nadchodzącej dorosłości, szkoły, obowiązków. I to jest ten moment, który łamie serce. Bo Krzyś musi opuścić swoich przyjaciół. A oni? Oni na niego czekają. Na zawsze młodzi. Więc odpowiedź na pytanie, ile lat ma Krzyś z Kubusia Puchatka, jest kluczem do zrozumienia wieku jego zabawek. Ich wiek to wiek jego dzieciństwa.

Często pojawia się też pytanie, kiedy powstała pierwsza książka o Kubusiu Puchatku. Formalnie, miś pojawił się w tomiku wierszy w 1924, ale to właśnie książka z 1926 roku dała początek legendzie. Legenda, która dla prawdziwego Christophera Robina okazała się zresztą sporym ciężarem, ale to już opowieść na zupełnie inną okazję.

A co z resztą ferajny ze Stumilowego Lasu?

Oczywiście, nie można zapomnieć o przyjaciołach. Pytanie, ile lat mają bohaterowie Kubusia Puchatka, jest równie bezzasadne. Prosiaczek, Kłapouchy, Tygrysek, Mama Kangurzyca i Maleństwo – oni wszyscy byli pluszowymi zabawkami Krzysia. Ich “wiek” jest symboliczny. Prosiaczek na zawsze pozostanie małym, bojaźliwym stworzonkiem o wielkim sercu. Kłapouchy, mój osobisty faworyt, będzie wiecznie gubił swój ogon i patrzył na świat ze stoicką melancholią. A Tygrysek? Cóż, Tygryski nigdy nie dorastają, zawsze są pełne niespożytej energii.

Każdy z nich reprezentuje jakąś część dziecięcego świata. Lęki, smutki, radość, potrzebę opieki. Zatem wiek postaci Kubusia Puchatka i jego przyjaciół jest wiekiem emocji, które towarzyszą nam w dzieciństwie. A te emocje, w swojej czystej formie, są ponadczasowe. I wiecie co, to jest chyba najpiękniejsze w tym wszystkim, że odpowiedź na to pytanie jest tak prosta i tak skomplikowana jednocześnie, no bo jak tu odpowiedzieć na coś takiego. Każdy, kto pyta, Kubuś Puchatek ile ma lat, tak naprawdę pyta o coś innego.

Dlaczego Puchatek nigdy się nie zestarzeje?

Zastanawialiście się kiedyś, czy Kubuś Puchatek się starzeje? Odpowiedź brzmi: absolutnie nie. I to jest jego supermoc. Pamiętam, jak w latach 90. oglądałem na okrągło bajki Disneya na kasetach VHS. Taśma była zjechana do granic możliwości, a ja wciąż z tym samym zachwytem patrzyłem na animowanego, żółtego misia w czerwonej koszulce. Wersja stworzona przez Disneya, choć nieco inna od oryginalnych, genialnych w swej prostocie ilustracji E.H. Sheparda, utrwaliła ten wizerunek wiecznego chłopca… to znaczy misia.

Ta nieśmiertelność jest fascynująca. To ciekawe, jak bardzo interesuje nas wiek, czy to bajkowych postaci, czy legend sceny muzycznej. Czasem z kimś rozmawiasz i nagle pada pytanie, ile lat ma Cugowski, i okazuje się, że czas płynie dla wszystkich. Ale nie dla Puchatka. On jest bezpieczną przystanią, symbolem wartości, które się nie dewaluują: przyjaźni, dobroci, cieszenia się z małych rzeczy. Jaki jest wiek Kubusia Puchatka? Taki sam, jak wiek lojalności i empatii. To wartości, które nie mają daty ważności. Dlatego kolejne pokolenia sięgają po te książki i oglądają te bajki. Pytanie, Kubuś Puchatek ile ma lat, będzie zadawane jeszcze przez wiele, wiele lat.

W internecie ludzie wciąż próbują dociec, ile lat ma Kubuś Puchatek w bajce, a ile w książce, jakby to miało jakieś znaczenie. A przecież cała magia polega na tym, że on jest poza czasem. Nieważne, czy to opowieść snuta przez Milne’a, czy animacja Disneya, przesłanie jest to samo. Jest o byciu tu i teraz.

Więc ile? Odpowiedź, która jest w każdym z nas

Koniec końców, wracamy do punktu wyjścia. Kubuś Puchatek ile ma lat? Ma tyle lat, ile miałeś Ty, gdy czytałeś o nim po raz pierwszy. Ma tyle lat, ile ma Twoje dziecko, które teraz słucha o jego przygodach. Ma wiek dziecięcej wyobraźni, która jest nieskończona i nieśmiertelna. Jego wiek to metafora. To symbol tego, że w każdym z nas, nawet w najbardziej zagonionym dorosłym, drzemie mały, beztroski mieszkaniec Stumilowego Lasu, który marzy tylko o tym, by zjeść trochę miodku i spędzić czas z przyjaciółmi.

Więc następnym razem, gdy ktoś zada Ci to pytanie, uśmiechnij się. Bo znasz już odpowiedź. Prawdziwa odpowiedź nie kryje się w liczbach, datach ani faktach historycznych. Kryje się w sercu. A tam, Kubuś Puchatek jest zawsze młody.