Mój stary zeszyt i najlepszy przepis na ciastka grzybki

Pamiętam to jak dziś. Pożółkły zeszyt babci, z pozaginanymi rogami i poplamiony kakao, a w nim, zapisany jej starannym pismem, ten jeden jedyny, najlepszy przepis na ciastka grzybki. To nie były zwykłe ciastka. To był zapach zbliżających się świąt, smak beztroskiego dzieciństwa i cała masa wspomnień zamknięta w małym, kruchym ciasteczku z czekoladowym kapeluszem. Za każdym razem, gdy otwieram ten zeszyt, czuję się, jakbym znowu miała siedem lat i siedziała przy kuchennym stole, wpatrzona w zręczne ręce babci.

Dziś chcę się z Wami podzielić nie tylko recepturą, ale kawałkiem mojego serca. To właśnie ten przepis na ciastka grzybki jest dla mnie podróżą w czasie, i mam nadzieję, że dla Was też się nią stanie.

Magia ukryta w kruchym ciastku

Ciastka Grzybki to dla wielu z nas symbol. Prawdziwa ikona PRL-u, gdy na sklepowych półkach wiało pustką, a największe cuda tworzyło się w domowej kuchni z prostych, dostępnych składników. Trochę mąki, masła, cukru i kakao potrafiło zamienić się w coś absolutnie magicznego. Ich historia to opowieść o kreatywności i o tym, jak z małych rzeczy można stworzyć wielką radość.

Dziś, mimo że mamy dostęp do wszelkich słodkości świata, ten tradycyjny przepis na ciastka grzybki wciąż ma w sobie coś niezwykłego. Może to sentyment, a może po prostu ich niezaprzeczalny urok. Są idealne na każdą okazję. Pamiętam, jak pojawiały się na świątecznym stole, na urodzinach, a czasem tak po prostu, do popołudniowej herbaty. Robienie ich to też świetna zabawa, zwłaszcza z dziećmi. Ten kontrolowany chaos w kuchni, ubrudzone kakao nosy i duma na małych twarzach, gdy uda się złożyć pierwszego grzybka – bezcenne. To coś więcej niż tylko domowe wypieki, to tworzenie wspomnień.

Skarby z babcinej szafki: Składniki i sprzęt

Podstawą każdego dobrego przepisu na ciastka grzybki są proste, ale dobrej jakości składniki. Tu nie ma co kombinować, klasyka broni się sama. Zanim zaczniemy, upewnijmy się, że mamy wszystko pod ręką.

Składniki na ciasto:

• 200 g prawdziwego masła, zimnego, prosto z lodówki (babcia zawsze mówiła, że to klucz do kruchości!)
• 100 g cukru pudru
• 2 duże jajka, najlepiej od szczęśliwych kur
• Około 350-400 g mąki pszennej (tortowej, typ 450)
• 2 łyżki dobrego, ciemnego kakao do kapeluszy i ewentualnie 1 łyżka do nóżek
• Szczypta soli
• 1 płaska łyżeczka proszku do pieczenia

Składniki na krem do łączenia:

• 150 g miękkiego masła
• 100 g cukru pudru
• 1-2 łyżki ciemnego kakao
• Odrobina mleka, może 2-3 łyżki, do uzyskania odpowiedniej konsystencji

A teraz sprzęt, czyli nasi pomocnicy:

• Foremki do ciastek grzybków. O matko, to osobna historia. Najlepsze są te stare, metalowe, trochę poobijane. Mają duszę, chociaż czasem potrafią być złośliwe i nie chcieć oddać ciasteczka. Silikonowe też dają radę, ale ciastka nie są aż tak chrupiące.
• Mikser, blacha do pieczenia, papier, miski – standardowe wyposażenie każdej kuchni.

Nasz rodzinny przepis na ciastka grzybki zakłada, że z tej porcji wyjdzie około 30-40 sztuk, ale wszystko zależy od wielkości waszych foremek.

Zaczynamy magię, czyli jak powstało idealne ciasto

To jest ten moment, kiedy w kuchni zaczyna się dziać. Przygotowanie ciasta jest proste, ale wymaga trzymania się kilku zasad. Prowadzę Was krok po kroku.

1. Najpierw w dużej misce ucieramy zimne masło z cukrem pudrem. Mikserem pójdzie najszybciej. Masa ma być puszysta i jasna. Potem wbijamy jajka, jedno po drugim, cały czas miksując.
2. Do drugiej miski przesiewamy mąkę z proszkiem do pieczenia i solą. To ważne, bo napowietrza mąkę i pozbywamy się grudek. Suche składniki dodajemy stopniowo do masy maślanej i mieszamy, ale już krótko – tylko do połączenia składników. Zbyt długie wyrabianie sprawi, że ciastka będą twarde.
3. Teraz dzielimy ciasto. Mniej więcej 2/3 na kapelusze i 1/3 na nóżki. Do większej części dodajemy 2 łyżki kakao i zagniatamy, aż kolor będzie jednolity, głęboko czekoladowy. Pamiętam, jak zawsze próbowałam ukraść odrobinę tego surowego ciasta. Było tak pyszne! Do mniejszej części można, ale nie trzeba, dodać jedną łyżkę kakao dla delikatnego koloru.
4. Obie kule ciasta owijamy w folię i wkładamy do lodówki. I to tak porządnie, na minimum godzinę. Nie próbujcie iść na skróty! Ciepłe ciasto klei się do rąk i foremek. Schłodzone jest plastyczne i wdzięczne we współpracy. To kluczowy etap, którego nie pomija żaden dobry przepis na ciastka grzybki.

Chwila prawdy: Formowanie i pieczenie

To etap, który wymaga najwięcej cierpliwości, ale daje też najwięcej satysfakcji. To właśnie teraz dowiemy się, jak zrobić ciastka grzybki z foremki, żeby wyszły idealne.

Foremki (jeśli używacie metalowych) trzeba solidnie wysmarować masłem i oprószyć mąką. Serio, nie żałujcie, bo inaczej grzybki mogą się zbuntować przy wyjmowaniu. Z ciemnego ciasta odrywamy małe kawałki i wylepiamy nimi kapelusze, a z jasnego formujemy nóżki. Nie upychajcie ciasta po same brzegi, musi mieć trochę miejsca, żeby urosnąć.

Piekarnik nagrzewamy do 180°C (170°C z termoobiegiem). Foremki układamy na blasze i pieczemy jakieś 12-15 minut. Musicie pilnować, bo każdy piekarnik jest inny, a ciastka lubią się szybko rumienić. Gotowe są, gdy brzegi lekko zbrązowieją. A potem ten zapach rozchodzący się po całym domu… to zapowiedź czegoś pysznego. Po upieczeniu, nasze domowe ciastka grzybki muszą chwilę ostygnąć w foremkach, zanim spróbujemy je wyjąć.

A potem chwila prawdy. Delikatne stukanie w dno foremki i… jest! Mały, idealny grzybek. Czasem trzeba mu trochę pomóc nożem, ale to część uroku. To chyba najtrudniejszy moment, gdy realizujesz przepis na ciastka grzybki. Wszystkie upieczone połówki studzimy na kratce.

Wielki finał: Składanie i dekorowanie

Składanie grzybków to już czysta frajda, prawie jak zabawa klockami. Ten przepis na ciastka grzybki z kremem to klasyka, więc przygotowujemy krem: miękkie masło ucieramy z cukrem pudrem i kakao na gładką masę, dodając odrobinę mleka dla konsystencji. Smarujemy płaską stronę kapelusza i przyklejamy do niej nóżkę.

I gotowe! Ale można też zaszaleć. Czasem, jak nie mam czasu, używam gęstego dżemu porzeczkowego. Ten przepis na ciastka grzybki z dżemem jest rewelacyjny, bo kwaskowatość owoców idealnie przełamuje słodycz ciasta. Kapelusze można też zanurzyć w rozpuszczonej czekoladzie i obsypać kolorową posypką, wiórkami kokosowymi albo posiekanymi orzechami. Dzieci to uwielbiają! Każdy grzybek może być inny, jak w prawdziwym lesie. Dekorowanie to czysta przyjemność, jaką daje ten przepis na ciastka grzybki. Powstają wtedy prawdziwe ciastka na specjalne okazje.

Przepis z wariacjami, czyli co by było gdyby

Chociaż jestem wierna babcinej recepturze, wiem, że kuchnia lubi eksperymenty. Widziałam w sieci przepis na ciastka grzybki bez pieczenia. Pewnie to szybkie i wygodne, ale powiem Wam szczerze – dla mnie to już nie to samo. Brakuje tej kruchości, tego zapachu pieczonego masła. Ale klasyczny przepis na ciastka grzybki to dla mnie świętość.

Jeśli macie Thermomix, możecie dostosować ten przepis na ciastka grzybki thermomix – urządzenie świetnie poradzi sobie z wyrobieniem ciasta. A co do wersji z białek, o której czasem słyszę – ciastka grzybki przepis z białek to raczej wariacja bezowa na temat nóżek. Ciekawy pomysł, ale to już nie jest ten tradycyjny przepis na ciastka grzybki, który znam i kocham.

Wasze pytania, moje odpowiedzi

Często mnie pytacie o kilka rzeczy, więc zbiorę to w jednym miejscu.

Czy można dać margarynę zamiast masła? No cóż, można, ale… to jakby pójść na koncert w zatyczkach do uszu. Będzie okej, ale stracicie to, co najlepsze. Smak masła jest tu kluczowy, a wiele osób uważa, że przepis na ciastka grzybki wyjdzie tylko na prawdziwym maśle.

Co zrobić, jak ciasto się klei? Dodać odrobinę mąki. Ale naprawdę odrobinę, łyżka po łyżce. Zbyt dużo mąki sprawi, że ciastka będą twarde. Jeśli jest za suche, dodajcie łyżkę zimnej wody.

Jak przechowywać te cuda? W szczelnym, metalowym pudełku. Wytrzymają spokojnie tydzień, o ile wcześniej nie znikną. A znikają błyskawicznie, uwierzcie mi.

Smak, który łączy pokolenia

I to już wszystko. Mam nadzieję, że ten stary, sprawdzony przepis na ciastka grzybki zagości też w Waszych domach i kuchniach. Że stanie się pretekstem do wspólnego pieczenia, do śmiechu i tworzenia wspomnień. Bo najlepszy przepis na ciastka grzybki to ten, który dzieli się z bliskimi, przekazuje dalej, dopisując własną historię. Smacznego!