Faworki bez śmietany mojej babci – przepis, który ratuje każdy Tłusty Czwartek

Pamiętam jak dziś te Tłuste Czwartki u babci. Serio. Cały dom pachniał pączkami i… właśnie faworkami. Ten niesamowity dźwięk chrupania, ta delikatność, która dosłownie rozpływała się w ustach, obsypana toną cukru pudru. To było coś magicznego. Ale lata mijały, a w naszej rodzinie jak grom z jasnego nieba pojawiła się nietolerancja laktozy. Katastrofa! Myślałam, że to koniec naszej słodkiej tradycji. Czy można sobie wyobrazić karnawał bez chrustów?

Absolutnie nie. Po latach prób i błędów, po kilku spalonych partiach i ciastach twardych jak kamień, w końcu powstał on – mój niezawodny, dopracowany do perfekcji przepis na faworki bez śmietany. Chcę się nim z Wami podzielić, bo jest najlepszym dowodem na to, że tradycję można, a nawet trzeba, dostosowywać do siebie, nie tracąc przy tym ani grama tego cudownego smaku dzieciństwa. Ten przepis to mój mały skarb.

Chrusty czy faworki? Wspomnienie, które smakuje tak samo

U nas w domu od zawsze mówiło się „chrusty”. Babcia Zosia twierdziła, że „faworki” to takie bardziej eleganckie, wręcz „warszawskie” określenie na te same pyszności. Dla mnie, małej dziewczynki, to zawsze były po prostu te cieniutkie, złociste wstążki, które łamały się z głośnym trzaskiem. Oczywiście historia tego wypieku jest o wiele starsza, niż moje rodzinne anegdoty, można o tym poczytać choćby na Wikipedii, ale dla mnie najważniejsza historia to ta pisana co roku w naszej kuchni, pełnej mąki i śmiechu. A skoro już jesteśmy przy słodkościach, to jeśli zostanie Wam trochę zapału, polecam zerknąć na mój łatwy przepis na pączki domowe, bo co to za Tłusty Czwartek bez pączka, prawda?

Kiedy śmietana to problem, a ochota na faworki jest ogromna

No właśnie, dlaczego w ogóle szukać alternatywy? Czasem powód jest prozaiczny – otwierasz lodówkę, a tam pustka. Śmietany brak, a goście już prawie w drzwiach. Czasem, tak jak w przypadku mojej siostry, nabiał to wróg publiczny numer jeden (o problemach zdrowotnych i dietach można poczytać na stronie NFZ). A bywa i tak, że po prostu mamy ochotę na coś ciut lżejszego, choć w Tłusty Czwartek to słowo brzmi jak żart. Niezależnie od powodu, ten przepis na faworki bez śmietany jest idealnym rozwiązaniem. To konkretna odpowiedź na pytanie, jak zrobić faworki bez kwaśnej śmietany, które wcale nie są gorsze. Wręcz przeciwnie! Mają swoją unikalną, niesamowitą kruchość. Znam osoby, które po spróbowaniu tej wersji już nigdy nie wróciły do tradycyjnej, bo ten przepis na faworki bez śmietany po prostu skradł ich serca.

Sekretne składniki, czyli co zamiast śmietany?

Myślicie, że lista składników to mąka, żółtka, cukier i tyle? Nic bardziej mylnego. Diabeł, a w tym przypadku anioł smaku, tkwi w szczegółach.

Podstawą jest oczywiście mąka, ale musi być lekka jak piórko. Ja zawsze używam tortowej, typ 450, to mój faworyt. Dalej mamy żółtka, najlepiej od szczęśliwych kur, bo ich kolor naprawdę robi różnicę. Cukier puder, nigdy kryształ, żeby nie chrzęścił niepotrzebnie w zębach.

I teraz gwóźdź programu: co zamiast śmietany? Możliwości jest kilka, przetestowałam chyba wszystkie. Ja najczęściej sięgam po zwykłe mleko, ale rewelacyjnie sprawdza się też maślanka, a nawet gęsty jogurt naturalny (jeśli ktoś może). To właśnie cały sekret, jeśli chodzi o udane faworki bez śmietany na mleku. A, i jeszcze alkohol! Nie, nie do picia w trakcie pracy, chociaż kusi. Łyżka spirytusu, czystej wódki albo nawet rumu dodana do ciasta to absolutny mus. Babcia nazywała to „odstraszaczem na tłuszcz”. Alkohol parując w gorącym oleju tworzy te wszystkie cudowne bąbelki i sprawia, że faworki nie nasiąkają tłuszczem. Ten prosty trik sprawia, że to najlepszy przepis na faworki bez śmietany, jaki znam.

No to do dzieła! Mój sprawdzony przepis na faworki bez śmietany

Dobra, koniec tego gadania, czas na konkrety. Obiecuję, że to łatwe faworki bez śmietany przepis, z którym każdy sobie poradzi. Poniżej znajdziecie ten jeden, jedyny i niezawodny przepis. Zapiszcie go sobie, wydrukujcie, powieście na lodówce.

Składniki, których potrzebujesz:

• 300 g mąki pszennej tortowej (typ 450)
• 4 duże żółtka, koniecznie w temperaturze pokojowej
• 2 łyżki cukru pudru
• Szczypta soli (nie pomijajcie jej!)
• Około 4 łyżek mleka (lub maślanki/jogurtu)
• 1 porządna łyżka spirytusu lub wódki
• Olej rzepakowy lub smalec do głębokiego smażenia (około 1 litra)
• Cukier puder do posypania (duuużo cukru)

Przygotowanie krok po kroku:

1. Wyrabianie ciasta: Na stolnicę przesiej mąkę, zrób w niej dołek. Wsyp cukier puder, sól, wbij żółtka, wlej mleko i alkohol. I teraz zaczyna się zabawa. Trzeba to wszystko energicznie wyrabiać. Babcia zawsze kazała wybijać ciasto wałkiem, aż pojawią się pęcherzyki powietrza. Mówiła, że im bardziej się ciasto „zdenerwuje”, tym będzie później kruche. Ja po prostu wyrabiam je bardzo długo, z 15 minut, aż będzie gładkie i elastyczne jak plastelina. To serce całego procesu, nie oszukujcie! Dobre ciasto to podstawa, a ten przepis na faworki bez śmietany opiera się właśnie na nim.
2. Odpoczynek: Gotowe ciasto owiń szczelnie folią spożywczą i włóż do lodówki na co najmniej 30 minut. Niech sobie odpocznie po tym całym stresie. W tym czasie możecie przygotować sobie stanowisko do smażenia.
3. Wałkowanie i formowanie: Wyjmij ciasto z lodówki, podziel na 2-3 części, żeby było łatwiej. I teraz najważniejsze: wałkowanie. Musi być cieniutko! Prawie na przeźroczysto. To jest moment, w którym marzy się o maszynce do makaronu, ale wałek też da radę. Jak już macie placek cienki jak papier, pokrójcie go radełkiem na paski (np. 3×10 cm). W środku każdego paska zróbcie nacięcie i przewińcie przez nie jeden koniec. Gotowe! Jeśli lubicie piec, to może zainteresuje was też przepis na ciasto na dużą blachę.
4. Smażenie: Rozgrzej olej w szerokim garnku do temperatury 175-180°C. To chwila prawdy. Jeśli nie masz termometru, wrzuć mały skrawek ciasta – jeśli od razu wypłynie i zacznie się rumienić, jest idealnie. Wrzucajcie po kilka faworków na raz, nie za dużo, żeby nie obniżyć za bardzo temperatury oleju. Smażcie na złoty kolor z obu stron, to trwa dosłownie chwilę. Gwarantuję, że ten przepis na faworki bez śmietany was nie zawiedzie.
5. Finał: Usmażone faworki wyławiajcie łyżką cedzakową i odkładajcie na talerz wyłożony ręcznikami papierowymi. Kiedy lekko przestygną, ale wciąż będą ciepłe, obsypcie je obficie cukrem pudrem przez sitko. Nie żałujcie go!

Co jeśli chcemy inaczej? Wariacje na temat chrustów

Ten podstawowy przepis na faworki bez śmietany to świetna baza. Ale kto powiedział, że nie można odrobinę poeksperymentować? Ja próbowałam już chyba wszystkiego.

• Wersja z octem: Jeśli nie masz pod ręką mleka, maślanki ani jogurtu, możesz przygotować faworki bez śmietany i jogurtu. Wystarczy dodać do ciasta łyżkę octu spirytusowego. Serio, to działa i zapewnia super kruchość.
• Faworki z piekarnika: Dla tych, co liczą kalorie. Ułóż uformowane faworki na blaszce wyłożonej papierem do pieczenia i piecz w 180°C przez jakieś 10-12 minut, aż się zezłocą. Nie oszukujmy się, to nie to samo co smażone, brakuje tej tłustej rozpusty, ale jako alternatywa? Czemu nie. Jeśli szukacie innych, lżejszych inspiracji, sprawdźcie moje przepisy na desery w pojemniczkach.

Moje rady od serca, żeby uniknąć katastrofy

Pytacie często o ten przepis na faworki bez śmietany i o to, co może pójść nie tak. Po pierwsze: cierpliwość przy wyrabianiu. Nie idźcie na skróty. Po drugie: temperatura oleju. Zainwestujcie w termometr kuchenny, to naprawdę ułatwia życie i oszczędza nerwów. Po trzecie: nie żałujcie cukru pudru na koniec. Faworki muszą być białe jak w zimie! Po czwarte: przechowujcie je w metalowej puszce, ale szczerze? One i tak znikną w jeden dzień, więc rzadko kiedy jest co przechowywać. Jakieś porady dotyczące samego smażenia można też znaleźć na portalach kulinarnych, na przykład Gotujmy.pl.

Wasze pytania, moje odpowiedzi

P: Czy mogę użyć mąki pełnoziarnistej?
O: Technicznie tak, ale to już nie będą te same delikatne faworki. Wyjdą cięższe i bardziej zwarte. Trzymajmy się białej mąki, w Tłusty Czwartek nikt nie myśli o diecie. Po rzetelne informacje o wartościach odżywczych warto zaglądać na stronę Instytutu Żywności i Żywienia.

P: Moje ciasto strasznie się klei! Co robić?
O: Spokojnie, bez paniki. Dodaj dosłownie łyżeczkę mąki i wyrabiaj dalej. Czasem wilgotność powietrza albo wielkość żółtek robią swoje. Ale nie przesadzaj z mąką, bo ciasto zrobi się twarde.

P: Jak długo można je przechowywać?
O: Teoretycznie w szczelnej puszce wytrzymają kilka dni. Ale z każdym dniem będą tracić na swojej cudownej chrupkości. Najlepsze są w dniu smażenia, kropka.

Podsumowanie: Smacznego karnawału bez ograniczeń!

I to w sumie cała filozofia. Mój przepis na faworki bez śmietany jest prosty, ale wymaga odrobiny serca i pracy. Uwierzcie mi, widok zadowolonych twarzy rodziny i przyjaciół, chrupiących te cudeńka, jest wart każdej minuty spędzonej w kuchni. Niech ten Tłusty Czwartek będzie dla Was pyszny i radosny. Mam nadzieję, że ten najlepszy przepis na faworki bez śmietany zagości w waszych domach na stałe i będziecie do niego wracać z uśmiechem.