Mój sprawdzony przepis na leczo z cukinią – smak lata zamknięty w jednym garnku

Zapach smażonej na maśle cebulki, unoszący się w kuchni aromat papryki i ten charakterystyczny, letni gwar w domu. Dla mnie to właśnie jest kwintesencja sierpnia. Co roku to samo – ogródek mojej mamy ugina się pod ciężarem cukinii. Są wszędzie. Wielkie, małe, jasnozielone i te ciemniejsze. I co roku staję przed tym samym wyzwaniem: co z nimi zrobić? Odpowiedź jest zawsze jedna. Leczo.

To danie to dla mnie coś więcej niż tylko sposób na zużycie nadmiaru warzyw. To wspomnienie dzieciństwa, smaku wakacji i prostoty, która w kuchni jest najcenniejsza. Przez lata gotowania, testowania i, nie ukrywam, kilku wpadek, wypracowałam sobie idealny, mój własny przepis na leczo z cukinią. Chcę się nim z Wami podzielić. Nie jest to jakaś tajemna wiedza, ale zbiór moich doświadczeń, które sprawiają, że to jednogarnkowe cudo zawsze wychodzi. Nieważne, czy wolicie wersję z porządną kiełbasą, czy może szukacie czegoś bez mięsa. Znajdziecie tu coś dla siebie.

Klasyka, która nigdy się nie nudzi – Leczo z kiełbasą jak u mamy

To jest wersja, od której wszystko się zaczęło. Pamiętam ten wielki gar na kuchence, w którym bulgotało leczo, a ja nie mogłam się doczekać, aż mama pozwoli mi zamoczyć kawałek chleba w tym gęstym, pomidorowym sosie. Prawdziwe, węgierskie korzenie tego dania czuć w prostocie składników, chociaż u nas w Polsce lubimy je trochę “wzbogacić”. Więcej o jego pochodzeniu można znaleźć na ogólnych portalach, jak choćby Wikipedia. Ale dla mnie najważniejszy jest smak, a ten przepis na leczo z cukinią i papryką jest po prostu niezawodny.

Co będzie potrzebne?
Ano, lista jest prosta. Weź dwie średnie, młode cukinie – takie po 300-400 gram każda. Nie obieraj ich, całe dobro jest w skórce! Do tego dwie, trzy kolorowe papryki, najlepiej czerwoną i żółtą, bo jemy też oczami. Jedna duża cebula, parę ząbków czosnku (ja daję trzy, bo lubię), no i puszka dobrych krojonych pomidorów albo z pół kilo świeżych, sparzonych i obranych ze skórki. A serce tego dania? Dobra, wędzona kiełbasa. Śląska, podwawelska, co tam lubicie. Ze 400 gram będzie w sam raz. Czasem dodaję też kawałek boczku dla dymnego aromatu. Z przypraw to sól, pieprz, słodka papryka w proszku, odrobina ostrej dla charakteru i koniecznie majeranek.

A jak to wszystko połączyć w całość?
Zaczynam od pokrojenia kiełbasy w półplasterki i wrzucenia jej na dużą, głęboką patelnię lub do garnka z grubym dnem. Niech się powoli wytapia, aż będzie rumiana. Wtedy ją zdejmuję na talerz, a na tym cudownym tłuszczu szklę pokrojoną w kostkę cebulę. Kiedy cebula zmięknie, dodaję pokrojoną w paski paprykę. Smażę ją chwilę, niech złapie trochę koloru, ale wciąż pozostanie chrupiąca. Wtedy wraca kiełbasa, wjeżdżają pomidory, przeciśnięty czosnek i przyprawy. Mieszam i duszę pod przykryciem jakieś 10 minut. Dopiero teraz czas na gwiazdę programu – cukinię pokrojoną w grubszą kostkę. Mieszam, przykrywam i gotuję kolejne 10-15 minut. Ważne, żeby jej nie rozgotować! Ma być miękka, ale nie rozpadać się w papkę. To jest właśnie sekret tego, jak zrobić leczo z cukinią idealne w swej prostocie. Ten leczo z cukinią i kiełbasą przepis to baza, którą można modyfikować. Wychodzi z tego coś na kształt węgierskiego gulaszu, ale z naszym polskim duchem. Podobnie jak w tradycyjnym przepisie na bogracz, liczy się jakość składników i serce włożone w gotowanie.

Najlepiej smakuje z pajdą świeżego chleba. Ale ja czasem podaję je z ryżem. Jeśli macie problem z ugotowaniem go na sypko, zerknijcie na ten przewodnik po gotowaniu ryżu – mi bardzo pomógł.

A co, jeśli bez mięsa? Wegetariańskie leczo, które Cię zaskoczy

Kiedyś, kiedyś dawno temu myślałam, że wegetariańskie leczo to jakiś żart. No bo jak to tak, bez kiełbasy? Ale potem kilku moich znajomych przeszło na wege i musiałam zmodyfikować mój ukochany przepis na leczo z cukinią. I wiecie co? Byłam w szoku, jakie to może być pyszne! Ten prosty przepis na leczo z cukinią w wersji bezmięsnej stał się hitem na letnich spotkaniach.

Sekret tkwi w zastąpieniu mięsnego smaku umami czymś roślinnym. Moim faworytem są pieczarki, najlepiej brązowe, bo mają więcej aromatu. Kroję je w grube plastry i smażę na maśle z cebulą, aż odparuje z nich cała woda i ładnie się zrumienią. To podstawa. Aby danie było bardziej sycące, dodaję puszkę ciecierzycy lub czerwonej fasoli. Świetnie sprawdza się też wędzone tofu, pokrojone w kostkę i wcześniej podsmażone na złoto na osobnej patelni. Dodaję je na sam koniec, żeby się nie rozpadło. Mój wegetariańskie leczo z cukinią przepis wzbogacam czasem o suszone pomidory i czarne oliwki. To podkręca smak i nadaje mu takiego śródziemnomorskiego sznytu. Jeśli szukacie więcej inspiracji na dania bez mięsa, to polecam poszukać w sieci, jest tego mnóstwo. Wersja wegańska jest równie prosta – wystarczy użyć oleju zamiast masła i upewnić się, że wszystkie dodatki są roślinne. To naprawdę pyszny przepis na leczo z cukinią bez mięsa.

Gdy czas goni – szybkie leczo na ratunek

Bywają takie dni, że obiad trzeba zrobić w 20 minut. Goście za progiem, a w lodówce światło. Wtedy z pomocą przychodzi mój awaryjny, szybkie leczo z cukinią przepis. Oczywiście, że świeże pomidory są najlepsze, ale bądźmy szczerzy – kto ma czas je parzyć i obierać w środę po pracy? Sięgam wtedy po dobrą passatę pomidorową albo pomidory z puszki. To żaden wstyd, a oszczędność czasu ogromna. Zamiast bawić się w domowy sos pomidorowy, korzystam z gotowca, ale zawsze czytam skład. Cukier i konserwanty nie są nam potrzebne.

Cały proces wygląda podobnie, ale wszystko dzieje się ekspresowo. Na jednej patelni podsmażam kiełbasę, na drugiej warzywa. Potem łączę wszystko w większym garnku, zalewam passatą, przyprawiam i gotuję dosłownie 10 minut. Prosty przepis na leczo z cukinią gotowy w mgnieniu oka.

Moje odpowiedzi na Wasze pytania i rozterki

Przez lata gotowania leczo, nauczyłam się kilku rzeczy na własnych błędach. Może moje rady komuś się przydadzą.

Najczęstszy problem: wodniste leczo. O matko, ile ja się z tym namęczyłam! Młoda cukinia puszcza mnóstwo wody. Co robić? Po pierwsze, można pokrojoną cukinię posolić, odstawić na kwadrans i odcisnąć z nadmiaru soku przed dodaniem do garnka. Po drugie, jeśli już wyszło za rzadkie, po prostu gotuj je chwilę dłużej bez przykrywki, żeby nadmiar płynu odparował. Można też zagęścić je łyżką koncentratu pomidorowego albo w ostateczności łyżeczką mąki ziemniaczanej rozmieszanej w zimnej wodzie. Generalnie zdrowe leczo z cukinią nie potrzebuje wielu dodatków, o czym często wspominają portale takie jak Medonet.

Czy obierać cukinię? Nigdy! To znaczy, prawie nigdy. Młodej, z delikatną skórką – absolutnie nie. Jeśli traficie na przerośniętego giganta z twardą skórą, to wtedy tak, trzeba ją obrać i wydrążyć gniazda nasienne. Ale do leczo najlepiej używać tych mniejszych, zgrabniejszych sztuk. A jak zostanie wam nadmiar, to spróbujcie zrobić marynowaną cukinię – pycha!

Jakie przyprawy? Podstawa to papryka – słodka, wędzona, ostra. Do tego majeranek, czosnek, sól i pieprz. Ale nie bójcie się eksperymentów. Czasem dorzucam zioła prowansalskie, świeżą bazylię, tymianek. Każdy przepis na leczo z cukinią może smakować inaczej w zależności od tego, co dorzucicie. To wasza kuchnia i wasze smaki.

I ostatnia kwestia: mrożenie. Leczo mrozi się fantastycznie. Gotuję zawsze większy gar, porcjuję do pojemników i mam gotowy obiad na “czarną godzinę”. Po rozmrożeniu smakuje równie dobrze, a nawet lepiej, bo smaki mają czas się przegryźć.

To nie koniec, to dopiero początek przygody

Mam nadzieję, że ten mój nieco chaotyczny, ale pisany prosto z serca przepis na leczo z cukinią, zachęci Was do gotowania. Pamiętajcie, że to tylko baza. Możecie dodawać inne warzywa: bakłażana, kukurydzę, groszek. Możecie zmieniać przyprawy. Najlepszy przepis na leczo z cukinią to taki, który smakuje Wam i waszym bliskim. Gotowanie ma być frajdą, a nie trzymaniem się sztywno reguł. Smacznego!