Śledzie z grzybami suszonymi mojej babci – bez tego przepisu nie ma dla mnie Świąt

Pamiętam to jak dziś. Grudzień, za oknem prószy śnieg, a w całym domu unosi się ten jeden, jedyny zapach. Zapach suszonych borowików, które babcia właśnie zalewała wodą. To był znak, nieoficjalny sygnał, że święta naprawdę się zbliżają. I że zaraz na stole pojawią się one – śledzie. Ale nie byle jakie. To był ten jej, legendarny w całej rodzinie, przepis na śledzie z grzybami suszonymi. Dla wielu to tylko jedna z dwunastu potraw, dla mnie to smak dzieciństwa i cała esencja Wigilii. Zawsze wiedziałam, że kiedy ten aromat wypełnia dom, to znaczy, że nadchodzi magia.

Dziś, po latach, sama odtwarzam ten smak. I choć babci już z nami nie ma, jej przepis żyje w starym, pożółkłym zeszycie. Dlatego postanowiłam, że muszę spisać ten przepis na śledzie z grzybami suszonymi, żeby nie zginął, żebyście i Wy mogli poczuć ten smak. To nie jest po prostu lista składników i kroków. To opowieść o cierpliwości, o miłości do tradycji i o tym, jak kilka prostych składników może stworzyć coś absolutnie magicznego. To jest cała filozofia, na której opiera się dobry przepis na śledzie z grzybami suszonymi.

Dlaczego to połączenie jest tak wyjątkowe?

W polskiej kuchni są pewne filary. No bo powiedzcie sami, wyobrażacie sobie Wigilię bez śledzia? Ja nie. To tak, jakby zabrakło barszczu czerwonego. Absurd. Ale fenomen tych śledzi z grzybami polega na połączeniu, które wydaje się tak proste, a jest genialne. Słona, morska ryba i ten głęboki, leśny, niemal ziemisty aromat grzybów. Do tego słodycz powoli duszonej cebulki… Mówię wam, to jest coś niesamowitego. To właśnie dlatego ten tradycyjny przepis na śledzie z grzybami suszonymi na święta przetrwał tyle pokoleń i wciąż jest na naszych stołach.

Zanim jednak rzucimy się w wir gotowania, chwila o tym co najważniejsze. Składniki. Babcia zawsze powtarzała: „Z byle czego, to i Salomon nie naleje”. Święta racja. Tu nie ma miejsca na kompromisy. Jeśli chcecie, żeby ten przepis na śledzie z grzybami suszonymi naprawdę wyszedł, zainwestujcie w dobrą jakość. Oto mój sprawdzony przepis na śledzie z grzybami suszonymi, oparty na jej radach.

Co będzie nam potrzebne? Prosta lista skarbów

Po pierwsze primo, śledzie. Najlepsze są oczywiście matiasy, te młodziutkie, delikatne. Ich smak jest łagodniejszy. Ale jeśli macie pod ręką zwykłe solone filety, też dadzą radę. Trzeba je będzie tylko porządnie wymoczyć, o czym później. To podstawa, bez dobrych śledzi cały wysiłek na marne, a nasz przepis na śledzie z grzybami suszonymi nie będzie tym, czym być powinien.

Po drugie primo, i to jest serce całej operacji – grzyby suszone. Królem są tu bezapelacyjnie borowiki. Ich aromat jest nie do podrobienia. Jeśli ich nie macie, podgrzybki też się sprawdzą, dadzą ten charakterystyczny leśny posmak. Czasem myślę, że z tych grzybów można zrobić wszystko, nawet fantastyczny sos grzybowy do mięsa. To właśnie kombinacja tych dwóch rzeczy sprawia, że nasz przepis na śledzie w oleju z grzybami suszonymi jest tak wyjątkowy. Idealne składniki na śledzie z suszonymi grzybami i cebulą to obietnica prawdziwej uczty.

Dalej mamy cebulę. Zwykła, biała. Dużo cebuli. Ma być słodka, mięciutka, ma otulić ostrość śledzia. Niektórzy dają jedną, ja daję co najmniej trzy duże. Dalej na liście jest olej. Tu bez fanaberii. Zwykły rzepakowy, który nie będzie dominował nad resztą. On ma być tylko tłem, nośnikiem smaku. Wiele osób pyta mnie o ten przepis na śledzie z grzybami suszonymi i zawsze podkreślam rolę neutralnego oleju.

I na koniec przyprawy. Liść laurowy, kilka kulek ziela angielskiego, świeżo zmielony pieprz. Tyle. Czasem, jak mam ochotę, dodaję kapkę octu jabłkowego albo szczyptę cukru do cebuli, żeby podkręcić smaki. Ale to już fanaberia, bazowy przepis na śledzie z grzybami suszonymi tego nie wymaga.

Jak przygotować śledzie z grzybami suszonymi krok po kroku? Moja metoda

Okej, mamy wszystko, to do roboty. To nie jest przepis na szybko, tu trzeba czasu i serca. To jest chyba najprostszy przepis na śledzie z grzybami suszonymi, jaki znam, ale wymaga cierpliwości.

Zaczynamy od grzybów – dusza potrawy

Grzyby to nie jest coś co można zrobić na ostatnią chwilę. Ja zalewam je zimną wodą dzień wcześniej, wieczorem. Stoją sobie przez całą noc, pęcznieją, oddają swój aromat. Rano kuchnia już pachnie lasem. Potem gotuję je w tej samej wodzie – no chyba, że była brudna, to zmieniam – tak z pół godzinki, może 40 minut. Muszą być miękkie. I broń Boże nie wylewajcie tej wody! To jest płynne złoto, esencja smaku. Grzyby odcedzam (wywar na bok!) i kroję w cienkie paseczki. Ten etap to fundament, jeśli chcecie by ten przepis na śledzie z grzybami suszonymi się udał.

Teraz czas na śledzie

Z rybą jest trochę zabawy. Jeśli macie te mocno solone, musicie je wymoczyć. Czasem to trwa 2 godziny, czasem 6. Najlepiej co godzinę zmieniać wodę i po prostu spróbować kawałeczek. Muszą być w sam raz, nie za słone. W ten sposób wiem, że mój przepis na śledzie z grzybami suszonymi zawsze się udaje. Matiasy to luksus, często wystarczy je tylko przepłukać. Jak już są gotowe, osuszam je ręcznikiem papierowym i kroję. Ja lubię takie kawałki na jeden kęs, powiedzmy 2 centymetry szerokości.

Cebula i wielkie łączenie

Na dużej patelni rozgrzewam sporo oleju. Wrzucam pokrojoną w piórka cebulę i pozwalam jej się dusić. Powoli, na małym ogniu. Ma być szklista, miękka, złota. Nie brązowa! Spalona cebula zrujnuje wszystko. Kiedy jest już idealna, dorzucam do niej pokrojone grzyby. Mieszam i smażę razem jeszcze kilka minut, niech się zaprzyjaźnią. Doprawiam to wszystko świeżo zmielonym pieprzem. Już teraz pachnie obłędnie. To jest serce tego przepisu na śledzie z grzybami suszonymi.

Układanka w słoiku, czyli cierpliwość

Biorę duży, czysty słoik. I zaczyna się ceremonia. Na dno trochę śledzi. Na to warstwa ciepłej jeszcze cebuli z grzybami. Wrzucam listek laurowy, dwa ziarenka ziela angielskiego. I od nowa. Śledzie, grzyby, przyprawy. Aż do wyczerpania zapasów. Na sam koniec zalewam wszystko olejem. Tak, żeby nic nie wystawało. Ja dodaję jeszcze ze 2-3 łyżki tego wywaru z grzybów, co go kazalam wam zostawić. To jest mój mały sekret. Słoik zamykam i… zapominam o nim. Na minimum dobę. Ale najlepiej na dwa, trzy dni. Musi się „przegryźć”. To jest najtrudniejszy etap – czekanie. Wierzcie mi, to kluczowe w tym przepisie na śledzie z grzybami suszonymi.

Moje małe sekrety i co można zmienić

Każdy ma swoje triki. Jak uniknąć tej strasznej słoności śledzi? Tylko moczenie i próbowanie, nie ma innej drogi. A jak wydobyć z grzybów 100% aromatu? Długie moczenie, mówiłam już. Ta woda po grzybach to skarb. Nie lekceważcie też cebuli, jej słodycz jest tu niezbędna.

A co do wariacji… No cóż, klasyczny przepis na śledzie z grzybami suszonymi jest dla mnie doskonały. Ale jeśli lubicie eksperymenty… Można dodać trochę świeżego koperku. Albo natki pietruszki dla koloru. Słyszałam, że niektórzy dodają rodzynki albo starte jabłko, żeby było bardziej słodko-kwaśne. Można spróbować, choć dla mnie to już trochę profanacja. Ale kuchnia jest po to, żeby się bawić, prawda? Podstawą zawsze będzie ten mój przepis na śledzie z grzybami suszonymi, a co zrobicie dalej, to już wasza fantazja. Wiele osób uważa, że to najlepszy przepis na śledzie z grzybami suszonymi właśnie w tej prostej formie.

Jak podać i przechowywać to cudo?

Kiedy śledzie już dojrzeją w chłodzie lodówki, nadchodzi wielki dzień. Wykładam je na prosty, szklany półmisek. Można posypać świeżym koperkiem, ale bez przesady. U mnie w domu zawsze jadło się je z grubą kromką świeżego chleba na zakwasie, takiego co chrupie. Czasem też z ziemniakami w mundurkach, prosto z wody. To jest takie proste i takie pyszne. Obok nich często stawiałem miseczkę z domowymi kiszonymi ogórkami, które idealnie przełamują smak. Tak podany przepis na śledzie z grzybami suszonymi zachwyci każdego.

A co jeśli coś zostanie? (co rzadko się zdarza). Takie śledzie w słoiku, dobrze przykryte olejem, postoją w lodówce spokojnie tydzień, a nawet dłużej. Smak z każdym dniem staje się jeszcze głębszy. To świetna opcja, żeby przygotować je sobie na spokojnie kilka dni przed świętami i mieć z głowy. Ten prosty przepis na śledzie z grzybami suszonymi to gwarancja sukcesu.

Smak, który łączy

No i to w zasadzie tyle. Mój cały sekret, przepis na śledzie z grzybami suszonymi prosto z serca i rodzinnego zeszytu. Mam nadzieję, że spróbujecie i że ten smak przeniesie Was, tak jak mnie, do tych najcieplejszych wspomnień. Bo to jest w gotowaniu najpiękniejsze – że to nie tylko jedzenie. To historia, tradycja i miłość zamknięta w słoiku. Dla mnie to jest właśnie ten najlepszy przepis na śledzie wigilijne z grzybami leśnymi, bo ma w sobie duszę. Czego i Wam życzę przy świątecznym stole. Smacznego! Przetestujcie ten przepis na śledzie z grzybami suszonymi i dajcie znać, jak Wam smakowało!

PS. Nasza kuchnia narodowa jest pełna takich perełek, to prawdziwy skarb, o którym warto poczytać na stronach takich jak Wikipedia. Warto ją odkrywać na nowo.