Śledzie z porem jak u babci – mój sprawdzony przepis i wariacje, które pokochasz

Pamiętam ten zapach z dzieciństwa jak dziś. Grudzień, za oknem prószy śnieg, a w całej kuchni unosi się charakterystyczna woń. To babcia krzątała się przy wielkiej, emaliowanej misce. To był dla mnie nieomylny znak, że święta tuż tuż. A w tej misce? Oczywiście śledzie z porem. Ten smak do dziś kojarzy mi się z ciepłem, rodziną i tą wyjątkową, wigilijną magią. To coś więcej niż tylko przystawka ze śledzi; to kawałek naszej historii zamknięty w słoiku.

Wiele lat próbowałam odtworzyć ten smak. Serio, przeszłam przez dziesiątki wariacji, zamęczałam pytaniami wszystkie ciotki, przeglądałam stare, pożółkłe zeszyty z przepisami. Dziś chcę się z Wami podzielić tym, co odkryłam. Pokażę Wam nie tylko ten jeden, jedyny, najlepszy przepis na śledzie z porem, ale też kilka nowoczesnych odsłon, które na stałe weszły do mojego repertuaru. Bo śledzie z porem to danie, które jest idealne nie tylko na Wigilię, ale i na zwykły, szary dzień, kiedy potrzebujemy czegoś naprawdę pysznego. Jeśli szukacie więcej inspiracji na rybne dania, może zainteresuje Was też przepis na mirunę dla całej rodziny.

Dlaczego tak kochamy śledzie z porem?

Wydaje mi się, że siła tego dania tkwi w jego genialnej prostocie. Słony, konkretny śledź i ostry, świeży por. Dwa składniki, które w połączeniu z dobrym olejem tworzą coś absolutnie wyjątkowego. Kiedyś śledzie były jedzeniem biedniejszym, postnym, a dziś? Dziś to prawdziwy rarytas, który gości na naszych stołach podczas największych uroczystości. To takie nasze polskie sashimi, że tak powiem. Cała historia polskiej kuchni jest pełna takich prostych, ale jakże genialnych połączeń. Każdy szanujący się dom musi mieć swój własny przepis na śledzie z porem.

Zaczynamy! Klasyczny przepis na śledzie z porem krok po kroku

Dobra, koniec gadania, czas brać się do roboty. Nie bójcie się, przygotowanie tego dania jest naprawdę proste, ale jak to mówią, diabeł tkwi w szczegółach. Pokażę wam, jak zrobić to dobrze, żeby Wasi goście prosili o dokładkę i, oczywiście, o recepturę. Musicie wiedzieć, że dobry przepis na śledzie z porem to prawdziwy skarb. Ten klasyczny przepis na śledzie z porem to moja baza do wszelkich kulinarnych eksperymentów i jestem pewna, że wam też posłuży.

Czego będziemy potrzebować

Żeby zrobić ten podstawowy przepis na śledzie z porem, nie potrzebujesz wymyślnych składników. Weź dobrej jakości filety śledziowe – ja najczęściej sięgam po matiasy, bo są delikatniejsze i mniej słone, ale takie prosto z beczki, porządnie zasolone, też mają swój niepowtarzalny urok. Do tego oczywiście świeży, jędrny por, a właściwie jego biała i jasnozielona część. Reszta to już dodatki: dobry olej roślinny (rzepakowy będzie super), odrobina octu jabłkowego albo świeżo wyciśniętego soku z cytryny, no i oczywiście sól i świeżo zmielony pieprz. Ja lubię czarny, grubo mielony. Niektórzy dodają szczyptę cukru dla balansu, a ja czasem, dla podkręcenia smaku, dorzucam łyżeczkę ostrej musztardy. To mój mały sekret, który sprawia, że ten przepis na śledzie z porem jest wyjątkowy.

Najpierw śledź, czyli klucz do sukcesu

To chyba najważniejszy etap i, nie ukrywam, ten, na którym najczęściej poległam na początku mojej kulinarnej drogi. Jeśli macie śledzie solone, musicie je wymoczyć. Bez tego będą po prostu niejadalne, a cały wasz przepis na śledzie z porem pójdzie na marne. Ja zalewam je zimną wodą i wymieniam ją co godzinkę, dwie. Czasem, jak chcę zaszaleć, moczę w mleku – stają się wtedy delikatniejsze i jaśniejsze. Ile moczyć? To zależy, jak słone są wasze śledzie. Trzeba po prostu próbować. Czasem wystarczą 2 godziny, a czasem cała noc. Matiasy wystarczy porządnie przepłukać. Potem kluczowe – osuszanie! Ręcznikiem papierowym, do sucha, inaczej wszystko będzie pływać w wodzie. A na koniec krojenie, w paski, w kostkę, jak wam w duszy gra.

Teraz por, druga gwiazda wieczoru

Teraz por, czyli nasza druga gwiazda. Bierzemy tylko tę jasną część, bo zielona jest twarda i włóknista, nie nada się. Trzeba go bardzo dokładnie umyć, bo między warstwami lubi chować się piasek i ziemia, a nie ma nic gorszego niż zgrzytanie w zębach podczas jedzenia. Kroimy go – w cieniutkie piórka albo krążki. I tu pojawia się odwieczne pytanie: parzyć czy nie parzyć? Ja jestem w obozie ‘nie parzyć’, bo lubię tę jego ostrość i chrupkość. Ale jeśli wolicie łagodniejszy smak, możecie przelać pokrojonego pora wrzątkiem na sitku i od razu schłodzić zimną wodą. To ważna decyzja, która zdefiniuje wasz ostateczny przepis na śledzie z porem. Spróbujcie obu wersji i zobaczcie, która wam bardziej pasuje.

Wielki finał, czyli łączymy smaki

No i finał! Do dużej miski wrzucamy pokrojone śledzie i naszego pora. W małym słoiczku robię zalewę: olej, ocet, sól, pieprz, czasem ten cukier. Zakręcam i energicznie mieszam, aż zrobi się jednolita emulsja. Zalewam tym śledzie, mieszam delikatnie i… najważniejsze: cierpliwość. Śledzie muszą się ‘przegryźć’. Minimum to kilka godzin w lodówce, ale tak naprawdę najlepsze są na drugi dzień. Por wtedy mięknie, smaki się przenikają, no poezja. To sekret każdego udanego przepisu na śledzie z porem.

Gdy klasyka się znudzi: moje ulubione wariacje

Klasyka jest super, ale czasem człowiek ma ochotę na coś innego. Dobra wiadomość jest taka, że ten przepis na śledzie z porem to idealna baza do eksperymentów. Oto kilka moich sprawdzonych wariacji.

To wersja, o którą w mojej rodzinie toczą się prawdziwe boje. Połowa kocha, połowa nienawidzi. Ja należę do tych pierwszych! Dodatek kwaśnego, twardego jabłka (szara reneta to mistrzostwo) to jest to. Ścieram je na grubych oczkach i dodaję do reszty. Ta słodko-kwaśna nuta idealnie przełamuje słoność śledzia. Spróbujcie koniecznie, to świetny przepis na śledzie z porem i jabłkiem, zwłaszcza na święta.

A to już dla tych, co lubią bardziej bogate, kremowe smaki. Tutaj zamiast zalewy olejowej robimy sos. Gęsta śmietana 18%, trochę jogurtu naturalnego dla lekkości, łyżka dobrego majonezu, odrobina musztardy i koniecznie świeży koperek. Mieszamy ze śledziem i porem. To jest wersja de luxe. Jeśli zastanawiasz się, jak zrobić śledzie z porem w śmietanie, to właśnie tak. Są obłędne, ale też znikają najszybciej. Ten przepis na śledzie z porem zawsze robi furorę.

To już w ogóle klasyk imprezowy. Prościej się nie da. Śledź, por, majonez. Koniec. No, może jeszcze pieprz. Ten prosty przepis na śledzie z porem i majonezem zawsze się udaje i smakuje każdemu. Czasem, jak chcę dodać mu charakteru, używam majonezu domowej roboty i dodaję ząbek czosnku. Pycha!

Wersja dla tych, którzy jedzą oczami. Dodatek startej marchewki (ja wolę surową, dla chrupkości) sprawia, że sałatka jest piękna, kolorowa. Można dorzucić też groszek z puszki albo kukurydzę. Taki przepis na śledzie z porem i marchewką to świetny sposób, żeby przemycić trochę warzyw. Mój przepis na śledzie z porem w tej wersji często gości na stole.

Kiedy mam ochotę na coś lżejszego, robię szybkie śledzie z porem bez śmietany i majonezu. Wtedy idę na całość z ziołami – mnóstwo koperku, szczypiorku, natki pietruszki. Do zalewy daję więcej soku z cytryny i odrobinę startej skórki. Są super orzeźwiające i lekkie. To idealny przepis na śledzie z porem na lato.

Wasze pytania i moje odpowiedzi

Często pytacie mnie o kilka rzeczy, więc zbiorę je tutaj w jednym miejscu. Po pierwsze, jakie śledzie? Matiasy czy solone? Ja lubię oba rodzaje. Matiasy są dla leniwych (czyli często dla mnie), bo nie trzeba ich długo moczyć. Solone mają więcej charakteru, ale wymagają więcej pracy. Coś za coś. Każdy przepis na śledzie z porem uda się z obu rodzajów. Kolejna sprawa to ten nieszczęsny por. Sparzyć czy nie? Jak już pisałam, ja wolę surowy, ostry. Ale jeśli robicie śledzie dla dzieci albo osób, które nie lubią intensywnych smaków, sparzenie go przez chwilę we wrzątku to dobry pomysł. Jak długo można je trzymać? Te w oleju postoją w lodówce w zamkniętym słoiku nawet do 5 dni. Te ze śmietaną czy majonezem lepiej zjeść w ciągu 2-3 dni, bo potem robią się… no, nieciekawe. Z czym to jeść? O rany, ze wszystkim! Z ciepłymi ziemniakami w mundurkach, ze świeżym chlebem na zakwasie, albo po prostu prosto ze słoika, widelcem, o północy. Każdy sposób jest dobry.

Śledź z porem na wigilijnym stole

Nie wyobrażam sobie Wigilii bez śledzi. To jest po prostu niemożliwe. I śledzie z porem na wigilię przepis to absolutny mus na moim stole. Zawsze robię je dzień, a nawet dwa dni wcześniej, żeby smaki zdążyły się porządnie zaprzyjaźnić. To kluczowe. Podaję je w jakiejś ładnej, kryształowej misce po babci, posypane świeżym koperkiem. Wyglądają i smakują odświętnie. To mój domowy przepis na śledzie z porem, który jest ze mną od lat i nigdy, ale to nigdy mnie nie zawiódł. Jestem pewna, że ten przepis na śledzie z porem sprawdzi się też u was. A jeśli myślicie już o kolejnych świętach, to mam też pomysły na śledzie na Wielkanoc.

To co, robimy śledzie?

Mam nadzieję, że udało mi się was przekonać, że przepis na śledzie z porem to coś więcej niż tylko sałatka. To smak tradycji, wspomnień, ale też pole do kulinarnych popisów. Niezależnie czy wybierzecie wersję klasyczną w oleju, czy zaszalejecie z jabłkiem lub śmietaną, gwarantuję, że będzie pysznie. A do tego śledzie są zdrowe, pełne kwasów Omega-3, o czym przypomina nawet Narodowy Fundusz Zdrowia. Nie ma co się bać, trzeba próbować! To świetny pomysł na przekąski na imprezę, które znikają jako pierwsze. Może macie jakieś swoje sprawdzone triki na idealny przepis na śledzie z porem? Dajcie znać w komentarzach, uwielbiam wymieniać się doświadczeniami!