Moja przygoda z szynkowarem, czyli domowa wędlina, która zmienia wszystko

Pamiętam jak dziś ten zapach unoszący się z kuchni babci. Mieszanka majeranku, czosnku i czegoś jeszcze… czegoś, co kojarzyło się z ciepłem, bezpieczeństwem i prawdziwym jedzeniem. To był zapach domowej szynki. Kiedy po latach, już we własnej kuchni, pierwszy raz wyciągnąłem z szynkowara swoje dzieło, ten zapach wrócił. To było coś niesamowitego. I właśnie tą magią chcę się z Wami podzielić. Zapomnijcie na chwilę o sklepowych wędlinach pełnych wody i chemii. Pokażę Wam, jak łatwo jest zrobić coś na prawde wyjątkowego. Ten przewodnik to zbiór moich doświadczeń, wpadek i sukcesów, a zawarte w nim przepisy na domową szynkę z szynkowara otworzą przed Wami zupełnie nowy świat smaków.

Dlaczego w ogóle zawracać sobie tym głowę?

Ktoś zapyta: po co, skoro w sklepie jest wszystko? No właśnie… jest wszystko, oprócz tego, co najważniejsze. Prawdziwego smaku i pewności co jesz.

Robienie własnej szynki to dla mnie mały manifest. Manifest przeciwko masowej produkcji. Kiedy sam wybierasz kawał pięknej łopatki, sam dobierasz przyprawy, kontrolujesz każdy gram soli… to jest zupełnie inna rozmowa. Wiesz, że w Twojej wędlinie nie ma żadnych wzmacniaczy smaku, fosforanów i innych wynalazków, których nazw nawet nie potrafimy wymówić. To jest czyste, uczciwe jedzenie. Wiele osób szuka w internecie właśnie sprawdzonych przepisów na domową szynkę z szynkowara, bo mają dość tej sklepowej bylejakości.

A ten smak? Musicie mi uwierzyć na słowo, jest nie do podrobienia. Soczysta, krucha, pachnąca ziołami… Każdy kęs to czysta przyjemność. I ta satysfakcja, kiedy kładziesz na stół pachnącą wędlinę i mówisz: „sam zrobiłem”. Bezcenne. To coś więcej niż gotowanie, to tworzenie.

Szynkowar – małe urządzenie, wielka rewolucja

Mój pierwszy szynkowar był prosty, stalowy, kupiony trochę z ciekawości. Leżał w szafce przez kilka miesięcy, zanim się odważyłem. Dziś nie wyobrażam sobie bez niego kuchni. To genialne w swej prostocie naczynie, które przez parzenie w niskiej temperaturze pozwala wydobyć z mięsa wszystko co najlepsze, zachowując jego soki i aromat. Mięso jest w nim mocno ściśnięte, co nadaje wędlinie idealnie zwartą strukturę.

Na rynku znajdziecie różne modele – stalowe, które są praktycznie niezniszczalne, albo plastikowe, lżejsze i często tańsze. Niektóre mają wbudowany termometr, co jest super ułatwieniem. Zastanawiacie się, jaki szynkowar kupić? Pomyślcie, ile mięsa chcecie robić na raz. Są takie na niecały kilogram, a są i trzylitrowe potwory. Na początek w zupełności wystarczy taki o pojemności 1,5 kg. Do tego przydadzą się specjalne woreczki, które ułatwiają wyjmowanie gotowej szynki, i najważniejsze – dobry termometr szpilkowy. Bez niego ani rusz, to wasz najlepszy przyjaciel w tej zabawie.

Serce całego zamieszania: Klasyczna szynka wieprzowa

Dobra, przejdźmy do konkretów. Oto sprawdzony, wielokrotnie przeze mnie testowany przepis na soczystą szynkę z szynkowara. To jest baza, od której warto zacząć swoją przygodę, a później można szaleć z dodatkami. To jeden z tych klasycznych przepisów na domową szynkę z szynkowara, który zawsze wychodzi.

Będziesz potrzebować około 1-1,2 kg ładnego kawałka wieprzowiny. Może to być szynka, łopatka albo karkówka – ja osobiście uwielbiam łopatkę za idealny balans między mięsem a tłuszczykiem. Do tego przyprawy: kilka ząbków czosnku, solidna łyżka majeranku, świeżo mielony pieprz, parę liści laurowych i ziela angielskiego.

Wielki dylemat: peklosól czy zwykła sól?

To decyzja, którą musisz podjąć. Peklosól da Ci ten charakterystyczny, różowy kolor wędliny i dodatkowo ją zakonserwuje, chroniąc przed nieproszonymi gośćmi jakimi są bakterie (więcej na ten temat można poczytać na stronach takich jak Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności). Jeśli jednak chcesz zrobić domową szynkę z szynkowara bez peklosoli, nic nie stoi na przeszkodzie! Użyj wtedy zwykłej soli kamiennej niejodowanej. Szynka będzie miała szarawy kolor, jak pieczone mięso, i trochę krótszy termin ważności, ale dla wielu osób to właśnie kwintesencja naturalności.

Cierpliwość, czyli magia peklowania

To najważniejszy etap. Nie ma tu drogi na skróty. Ja preferuję peklowanie na sucho. Na kilogram mięsa daję około 18-20g peklosoli (lub 20-25g soli kamiennej) i wszystkie przyprawy. Dokładnie, ale to na prawde dokładnie, nacieram mięso z każdej strony, wciskając aromaty w każdy zakamarek. Potem mięso ląduje w naczyniu, pod przykryciem do lodówki na 3-4 dni. Codziennie trzeba je przewracać i masować. Tak, masować. To pomaga soli i przyprawom wniknąć głęboko, co jest kluczowe, jeśli chcecie wiedzieć, jak zrobić wędlinę domową o idealnym smaku. Czasami po inspiracje zaglądam na portal Wędliny Domowe. To prawdziwa kopalnia wiedzy. Jeśli tworzysz przepisy na domową szynkę z szynkowara, ten etap jest decydujący.

Pakujemy skarb do środka

Po peklowaniu czas na finał. Wyłóż szynkowar woreczkiem. Mięso układaj ciasno, ugniatając je porządnie. Nie może być żadnych wolnych przestrzeni, bo szynka wyjdzie luźna. Upychajcie jak walizkę na wakacje, na które bierzecie za dużo rzeczy. Potem zamykamy woreczek, zakładamy sprężynę dociskową i gotowe. Ten docisk to cała tajemnica zwartej konsystencji.

Gorąca kąpiel, czyli chwila prawdy

Wstaw szynkowar do garnka z wodą (woda tak do 3/4 wysokości). I teraz uwaga: woda ma być gorąca, ale nie może wrzeć! Idealna temperatura parzenia szynki w szynkowarze to 75-80 stopni Celsjusza. Wbij termometr w mięso przez specjalny otwór w pokrywce. Parzymy, aż temperatura wewnątrz szynki osiągnie 68-72 stopnie. Ile to trwa? Zwykle około godziny na kilogram mięsa, ale termometr to jedyny pewny wskaźnik. Trzymanie się tych wytycznych to podstawa każdego poradnika pt. „jak zrobić szynkę domową w szynkowarze krok po kroku”.

Finał, czyli wielkie studzenie i jeszcze większa niecierpliwość

Gdy mięso osiągnie właściwą temperaturę, natychmiast wyjmij szynkowar i wstaw go do zlewu z zimną wodą na 15-20 minut. Ten szok termiczny zatrzyma proces gotowania. Potem osuszony szynkowar wędruje do lodówki na co najmniej 8 godzin, a najlepiej na całą noc. To najtrudniejszy etap – czekanie. Ale nie poddawajcie się pokusie i nie otwierajcie go wcześniej! Mięso musi stężeć i „przegryźć się”. Gotową szynkę przechowuj w lodówce, owiniętą w papier. Z peklosolą postoi tydzień, bez niej z 4-5 dni, o ile wcześniej nie zniknie. Pamiętajcie też o ogólnych zasadach higieny, o których przypominają instytucje takie jak Główny Inspektorat Sanitarny.

A teraz czas na zabawę! Inne przepisy na domową szynkę z szynkowara

Gdy opanujesz klasykę, zaczyna się prawdziwa frajda. Szynkowar to narzędzie do eksperymentów!

Spróbujcie wersji drobiowej – idealny będzie tu szynka drobiowa z szynkowara przepis na bazie piersi z kurczaka lub indyka. Do drobiu pasują delikatniejsze zioła, jak tymianek, rozmaryn czy słodka papryka. Można dodać łyżeczkę żelatyny, żeby całość była bardziej zwarta. Miłośnikom chudych wędlin na pewno zasmakuje szynka z indyka z szynkowara.

A może przepisy na szynkę ze schabu z szynkowara? Schab jest chudy, więc trzeba uważać, żeby go nie przesuszyć. Ale co powiecie na szynkę naszpikowaną suszonymi śliwkami, morelami albo czosnkiem? Albo z dodatkiem orzechów włoskich? Ogranicza was tylko wyobraźnia. To właśnie piękno domowych wyrobów – tworzysz swoje własne, unikalne przepisy na szynkę parzoną w szynkowarze. A z odciętej przy przygotowaniu mięsa słoninki można zrobić pyszny domowy smalec z jabłkami – w domowej masarni nic się nie marnuje!

Moje wpadki, czyli czego lepiej nie robić

Nie zawsze było idealnie. Kiedyś z pośpiechu skróciłem peklowanie o dzień – szynka była jadalna, ale to nie było TO. Innym razem zagotowałem wodę podczas parzenia i wyszła twarda podeszwa. Nie róbcie tego. Najgorsze co może się stać to luźna, rozpadająca się szynka – to znak, że za słabo upchnęliście mięso. Uczcie się na moich błędach, a wasze przepisy na domową szynkę z szynkowara będą od razu udane.

Jak dbać o swojego pomocnika

Szynkowar po użyciu trzeba porządnie umyć. Stalowy często można włożyć do zmywarki, ale plastikowy lepiej myć ręcznie. Wysuszcie go dokładnie i przechowujcie w suchym miejscu. To proste urządzenie, więc jeśli będziecie o nie dbać, posłuży wam przez długie lata do realizacji niezliczonych przepisów na domową szynkę z szynkowara.

Warto było, czyli smak domowej tradycji

Mam nadzieję, że zaraziłem was trochę tą pasją. Samodzielne robienie wędlin to coś więcej niż oszczędność. To powrót do korzeni, radość tworzenia i ten niesamowity smak, którego nie da się kupić. Spróbujcie. Nawet jeśli za pierwszym razem nie wyjdzie idealnie, ten aromat, który wypełni wasz dom… jest wart wszystkiego. Twórzcie własne, najlepsze przepisy na domową szynkę z szynkowara i cieszcie się smakiem prawdziwego jedzenia. Smacznego!