Mój sposób na kurczaka, który zawsze wychodzi. Opowieść o pieczeniu w brytfannie.

Zapach pieczonego kurczaka to dla mnie zapach niedzieli u babci. Pamiętam jak dziś, jak cała chałupa wypełniała się aromatem ziół, czosnku i tego cudownie przypiekającego się mięsa. To był znak, że za chwilę wszyscy usiądziemy do stołu. Dziś, kiedy sama przygotowuję kurczak pieczony w brytfannie, próbuję odtworzyć tamtą magię. I wiecie co? To wcale nie jest takie trudne. To danie to coś więcej niż tylko obiad, to całe mnóstwo ciepłych wspomnień i obietnica czegoś pysznego. Przez lata udoskonalałam ten przepis, popełniłam po drodze chyba wszystkie możliwe błędy, ale dzięki temu dziś mogę się podzielić sposobem na absolutnie fenomenalny, soczysty i chrupiący kurczak pieczony w brytfannie. Taki prawdziwy, domowy, od serca. To chyba najlepszy przepis na obiad jednogarnkowy, jaki znam.

Zacznijmy od początku, czyli jaki kurczak i w czym go upiec?

Sekret zaczyna się już w sklepie. Naprawdę, to co włożymy do koszyka, ma kolosalne znaczenie. Zawsze staram się kupować kurczaka z dobrego źródła, najlepiej z wolnego wybiegu. Różnica w smaku jest ogromna, mięso jest bardziej zwarte, ma lepszą strukturę. Jeśli nie macie dostępu do wiejskiego drobiu, szukajcie w sklepie takiego z certyfikatem. To ważne, żeby mięso było świeże, a nie wymęczone długim transportem. Zawsze możecie sprawdzić aktualne normy jakości na stronach rządowych, na przykład na oficjalnym portalu.

A brytfanna? Och, to temat rzeka. Ja odziedziczyłam po mamie ciężką, żeliwną brytfannę, która ma już swoje lata i jest absolutnie niezastąpiona. Żeliwo genialnie trzyma i równomiernie rozprowadza ciepło. Ale dobra ceramiczna lub stalowa też da radę. Ważne, żeby nie była za duża, bo kurczak puści soki, które szybko odparują i zamiast się w nich dusić, zacznie wysychać. Kurczak powinien mieć wokół siebie trochę luzu, ale bez przesady. Dobra brytfanna to inwestycja, która sprawi, że każdy kurczak pieczony w brytfannie będzie smakował lepiej.

Przepis, który dostałam od babci (z moimi ulepszeniami)

To serce całego przedsięwzięcia. Będziesz potrzebować kilku prostych rzeczy, które pewnie masz w kuchni. Zero udziwnień, sama klasyka.

Składniki to przede wszystkim jeden porządny kurczak, taki około 1,5 do 2 kilogramów. Do tego główka czosnku, kilka gałązek świeżego rozmarynu i tymianku (serio, świeże zioła robią różnicę!), dobra oliwa z oliwek, sól i świeżo mielony pieprz. Ja lubię dorzucić też trochę słodkiej papryki dla koloru. Na spód brytfanny pójdą warzywa: kilka ziemniaków, dwie marchewki, duża cebula. To one zbiorą cały smak z piekącego się mięsa. Pierwszym, absolutnie kluczowym krokiem jest dokładne umycie i osuszenie kurczaka. Papierowe ręczniki pójdą w ruch. Musi być suchy jak pieprz, inaczej o chrupiącej skórce możemy zapomnieć. To taki mały detal, a tak wiele zmienia w efekcie końcowym, jakim jest idealny kurczak pieczony w brytfannie.

Marynata, czyli cała tajemnica smaku

Moja marynata jest banalnie prosta, ale to w niej tkwi cała magia. W miseczce mieszam kilka łyżek oliwy, przeciśnięty przez praskę czosnek (tak z 4-5 ząbków), posiekane zioła, sól, pieprz i paprykę. Powstaje taka aromatyczna pasta. I teraz najważniejsze: tą pastą trzeba dokładnie, bez pośpiechu, natrzeć całego kurczaka. Wszędzie. Pod skórką na piersiach, pod skrzydłami, w środku. To taki masaż, który sprawi, że mięso przejdzie smakiem do szpiku kości. Jeśli masz czas, zostaw go w tej marynacie w lodówce na całą noc. Ja wiem, że czasem się spieszymy, ale nawet godzina zrobi już swoje. Taki dobrze zamarynowany kurczak pieczony w brytfannie to już połowa sukcesu.

Wkładamy do pieca i… czekamy

Piekarnik nagrzej do 200 stopni. Na dno brytfanny wrzuć pokrojone w grube kawałki warzywa, skrop oliwą, posól. Na tej warzywnej pierzynce ułóż kurczaka, piersią do góry. I teraz do pieca. Ile czasu piec kurczaka w brytfannie? Prosta zasada mówi, że około godziny na każdy kilogram mięsa. Czyli nasz dwukilogramowy okaz posiedzi w cieple jakieś dwie godziny. Po pierwszych 20 minutach zmniejszam temperaturę do 180 stopni i pozwalam mu się spokojnie piec. A czy obracać kurczaka podczas pieczenia? Kiedyś próbowałam, walczyłam z gorącą brytfanną i zawsze kończyło się to małym poparzeniem. Teraz tego nie robię. Pieczenie bez obracania jest prostsze, a kurczak i tak wychodzi super, bo para z warzyw nawilża go od spodu.

Najpewniejszym sposobem na sprawdzenie, czy jest gotowy, jest termometr do mięsa – wbity w najgrubszą część uda powinien pokazać 75-80 stopni. Dokładne wytyczne co do temperatur można znaleźć na portalach takich jak USDA. Jeśli nie masz termometru, nakłuj udo szpikulcem. Wypływający sok musi być przezroczysty. Jeśli jest różowy, kurczak potrzebuje jeszcze chwili.

Gdy klasyka Ci się znudzi – moje eksperymenty

Choć klasyczny kurczak pieczony w brytfannie z warzywami jest moim numerem jeden, czasem lubię poeksperymentować. To danie ma ogromny potencjał! Jesienią często robię kurczak pieczony w brytfannie z jabłkami i odrobiną cynamonu – zapach jest obłędny. Zamiast zwykłych ziemniaków, można użyć batatów, które dodadzą słodyczy. Raz nawet, gdy miałam mało czasu, wsypałam na dno brytfanny surowy ryż, zalałam bulionem i na tym ułożyłam kurczaka. Wyszedł pyszny kurczak pieczony w brytfannie z ryżem, danie kompletne. Możliwości są nieskończone, czasem wystarczy zmienić jeden składnik, by uzyskać coś nowego. Jeśli drób to coś, co lubisz, spróbuj też kiedyś zrobić pieczoną kaczkę, to już wyższa szkoła jazdy, ale jaka satysfakcja! Albo na szybszy obiad, pierś z indyka w sosie.

Czego nauczyłam się na własnych błędach

Przez te wszystkie lata zaliczyłam kilka wpadek. Chcę się nimi podzielić, żebyście Wy nie musieli.

• Suchy kurczak: Mój największy koszmar. Zdarzył mi się, gdy piekłam go za długo albo w zbyt wysokiej temperaturze. Teraz pilnuję czasu i używam termometru. Marynata też robi robotę, nawilża mięso.
• Gumowata skórka: To wina niedokładnego osuszenia kurczaka przed marynowaniem. Mokra skóra nigdy się nie zarumieni na chrupko. Trzeba go wytrzeć do sucha, bez litości. Idealny kurczak pieczony w brytfannie musi mieć chrupiącą skórkę.
• Niedopieczone mięso przy kości: Zdarzyło mi się to, gdy włożyłam do pieca kurczaka prosto z lodówki. Musi mieć czas, żeby dojść do temperatury pokojowej, przynajmniej z pół godziny. Wtedy piecze się równomiernie.

Wielki finał na stole

Gdy wyjmiesz swoje dzieło z piekarnika, nie rzucaj się na nie od razu! To bardzo ważne. Przykryj go luźno folią aluminiową i daj mu odpocząć przez 10-15 minut. W tym czasie soki, które zebrały się w środku podczas pieczenia, rozejdą się równomiernie po całym mięsie. Dzięki temu będzie niewiarygodnie soczysty. W międzyczasie możesz zlać ten pyszny sos z dna brytfanny, odrobinę go zredukować na patelni i podać do mięsa. Podawaj go w całości na stół, niech każdy poczuje ten domowy klimat. To jest właśnie kwintesencja niedzielnego obiadu.

A co z resztkami?

Jeśli coś zostanie (co u mnie zdarza się rzadko), resztki kurczaka to skarb. Można je przechowywać w lodówce i wykorzystać następnego dnia do sałatki, kanapek, albo jako farsz do tarty z kurczakiem. Nic się nie marnuje!

Twój idealny kurczak już czeka!

I to tyle. Mam nadzieję, że moja opowieść zachęciła Cię do upieczenia własnego kurczaka. Pamiętaj, gotowanie to nie apteka. To radość tworzenia. Nie bój się dodawać czegoś od siebie, zmieniać zioła, eksperymentować z warzywami. Każdy przygotowany przez Ciebie kurczak pieczony w brytfannie będzie inny i wyjątkowy. To jedna z tych potraw, które łączą ludzi przy stole i tworzą wspomnienia. Warto znać podstawowe techniki pieczenia mięsa, ale najważniejsze to wkładać w to serce. Smacznego!