Mój sprawdzony przepis na babkę piaskową – wilgotna i puszysta jak u babci

Zapach… Pamiętam go jak dziś. Mieszanina świeżo startej skórki z cytryny, wanilii i tego czegoś nieokreślonego, co unosi się w powietrzu tylko wtedy, gdy w piekarniku rośnie ciasto. U mojej babci niedziela bez babki piaskowej była niedzielą straconą. Stałam przy niej w kuchni, mała dziewczynka z zadartym nosem, i patrzyłam, jak z kilku prostych składników tworzy magię.

Ta babka nie była idealnie równa jak z cukierni, czasem miała śmieszny garb, ale zawsze była niewiarygodnie wilgotna i puszysta. Dziś, po latach prób i błędów (i kilku spektakularnych zakalców!), chcę się z wami podzielić tym wspomnieniem i przepisem. To coś więcej niż tylko instrukcja, to kawałek mojego dzieciństwa. Zapomnijcie o suchych, kruszących się ciastach. Przed wami ten jeden, jedyny przepis na babkę piaskową, który zawsze wychodzi.

Coś więcej niż ciasto, czyli o co tyle hałasu

Babka piaskowa to dla mnie symbol. Domowego ciepła, beztroski, tych długich popołudni, kiedy jedynym zmartwieniem było to, czy dostanę kawałek z największą ilością lukru. To ciasto, które nie potrzebuje wielkich okazji. Jest idealne do popołudniowej herbaty, na niespodziewanych gości, na pocieszenie po ciężkim dniu.

Może dlatego tak bardzo ją kochamy? Bo jest prosta, szczera i zawsze smakuje jak dom. A jej przygotowanie to swego rodzaju rytuał, który uspokaja. Ucieranie masła z cukrem ma w sobie coś z medytacji, serio.

Czego potrzebujesz? Lista skarbów z babcinej szafki

Aby przygotować to cudo, potrzebujesz kilku podstawowych rzeczy, które razem tworzą tę niepowtarzalną magię. Kluczem są dobre proporcje i jakość, nie ma drogi na skróty.

• 250 g miękkiego masła – i to takiego prawdziwego, min. 82% tłuszczu. Babcia zawsze mówiła, że na maśle i na miłości się nie oszczędza. I miała rację.
• 200 g drobnego cukru – zwykły, biały, nic nie kombinujcie.
• 4 duże jajka – najlepiej od szczęśliwych kurek, z podwórka. Ale takie ze sklepu też dadzą radę, byle były duże.
• 150 g mąki pszennej tortowej – typ 450 jest najlepszy, ciasto jest wtedy delikatniejsze.
• 100 g mąki ziemniaczanej – to jest ten tajny składnik! To ona sprawia, że babka jest taka… piaskowa. Krucha, a jednocześnie wilgotna. Magia!
• 2 łyżeczki proszku do pieczenia – żeby nam pięknie wyrosła.
• 1 łyżeczka ekstraktu waniliowego albo skórka otarta z jednej, porządnie wyszorowanej cytryny – ja jestem #teamcytryna, bo ten zapach to całe moje dzieciństwo.
• Szczypta soli – zawsze, do każdego słodkiego wypieku. Podbija smak.

I teraz coś, co jest mega ważne, a co wiele osób olewa, a potem płacz i zgrzytanie zębów. Pamiętajcie tylko o jednej rzeczy, która jest absolutnie najważniejsza i babcia powtarzała mi to do znudzenia, że wszystkie składniki muszą mieć temperaturę pokojową, bo inaczej cała robota na marne i ciasto może się zważyć. Wyjmijcie masło i jajka z lodówki przynajmniej 2-3 godziny wcześniej. Serio. To jest połowa sukcesu. Kiedyś tego nie posłuchałam i… no cóż, nie będę opowiadać.

No to do dzieła! Jak zrobić babkę piaskową krok po kroku, żeby się udała

Dobra, to teraz najważniejsze. Skupienie! Ale bez paniki, to naprawdę prosty przepis na babkę piaskową dla początkujących.

Najpierw przygotuj sobie wszystko. Formę na babkę (taka z kominem, średnica ok. 22 cm) wysmaruj masłem, ale tak dokładnie, w każdym zakamarku, a potem obsyp bułką tartą. Nadmiar wysyp. Piekarnik nastaw na 170 stopni, grzanie góra-dół. Bez żadnego termoobiegu, babki tego nie lubią.

Etap 1: Medytacja z mikserem.
W dużej misce umieść mięciutkie masło i cukier. I teraz najważniejsze – ucieranie. Mikser na najwyższe obroty i jedziesz. I to nie minutę czy dwie. Co najmniej 7-10 minut. Masa musi być prawie biała, super puszysta, jak chmurka. To jest fundament puszystości całej babki. Można w tym czasie puścić sobie ulubioną piosenkę.

Etap 2: Jajka wchodzą do gry.
Zmniejsz obroty miksera i dodawaj po jednym jajku. I znowu, cierpliwość. Kolejne jajko dodaj dopiero wtedy, gdy poprzednie idealnie połączy się z masą. Jeśli wrzucisz wszystkie na raz, masa może się zważyć i będzie dramat. Cały proces dodawania jajek powinien zająć z 5 minut.

Etap 3: Delikatne połączenie.
W drugiej misce wymieszaj obie mąki, proszek do pieczenia i sól. Najlepiej je przesiać, wtedy ciasto będzie jeszcze lżejsze. I teraz delikatnie, partiami, dodawaj suche składniki do mokrych. Mieszaj już szpatułką, albo mikserem na absolutnie najniższych obrotach i tylko do połączenia składników. Jak będziesz mieszać za długo, babka wyjdzie twarda i gumowata. Na koniec dodaj ekstrakt waniliowy lub skórkę z cytryny.

Etap 4: Wielkie pieczenie.
Przelej ciasto do przygotowanej formy, wyrównaj. Wstaw do nagrzanego piekarnika i piecz około 45-55 minut. Każdy piekarnik jest inny, więc po 45 minutach sprawdź patyczkiem. Wbij go w najgrubsze miejsce ciasta – jeśli po wyjęciu jest suchy, babka gotowa.

Etap 5: Chwila prawdy.
Po upieczeniu wyjmij babkę z piekarnika i daj jej odpocząć w formie przez jakieś 15 minut. Nie wyciągaj od razu, bo może opaść. Po tym czasie delikatnie przełóż ją na kratkę do całkowitego wystudzenia. I staraj się nie zjeść od razu całej!

Moje boje z zakalcem i co z nich wynikło

Chyba każdy, kto piecze, chociaż raz w życiu wyprodukował zakalec. Ja mam na koncie kilka. Pamiętam moją pierwszą samodzielną babkę. Byłam taka dumna, wyrosła pięknie w piekarniku, pachniało w całym domu. A po przekrojeniu… mokra, gliniasta krecha na dole. Płakałam jak bóbr.

Dziś już wiem, że zakalec to nie złośliwość losu, tylko suma małych błędów. Najczęstsze to właśnie te zimne składniki z lodówki. Masło i jajka muszą mieć tę samą temperaturę, żeby stworzyć emulsję. Jak są zimne, to się warzy. Drugi grzech główny to za długie mieszanie po dodaniu mąki. Rozwija się wtedy gluten i z puszystego ciasta robi się klucha. I trzecia sprawa – otwieranie piekarnika w trakcie pieczenia. Ciekawość to pierwszy stopień do zakalca, serio. Nagła zmiana temperatury sprawia, że ciasto siada. Warto też trzymać się proporcji, jakie podaje przepis na babkę piaskową, bo kombinowanie na początku rzadko kończy się dobrze. Ale wiecie co? Każdy zakalec czegoś uczy. Przynajmniej tak sobie tłumaczę. Więcej o tajnikach pieczenia można też poczytać na Kwestia Smaku.

Gdy klasyka ci się znudzi – czas na eksperymenty

Gdy już opanujesz ten tradycyjny przepis na babkę piaskową, możesz zacząć się bawić. To świetna baza do dalszych eksperymentów.

Czasem, jak mam lenia albo zapomnę wyjąć masła, robię wersję na oleju. Wtedy nie trzeba tak długo ucierać. Jeśli szukasz czegoś w tym stylu, to ten babka piaskowa z olejem przepis jest właśnie dla ciebie. Ciasto wychodzi może mniej kruche, ale za to mega wilgotne, nawet po kilku dniach. Podobnie robię, gdy piekę wilgotnego murzynka na oleju, to ten sam patent na szybkość i wilgoć. Dla innych pomysłów na jesienne wypieki polecam też ciasto ze śliwkami.

Moja przyjaciółka nie je glutenu, więc dla niej przygotowuję specjalny przepis na babkę piaskową bezglutenową. Używam po prostu gotowej mieszanki mąk bezglutenowych do ciast ucieranych. Działa super, chociaż ciasto jest troszkę bardziej zbite. Ale smak wciąż ten sam, więc nikt nie czuje się wykluczony. Jeśli szukacie więcej bezglutenowych inspiracji, to pewnie znajdziecie coś na mojewypieki.com.

A dla fanów gadżetów, jest też opcja na przepis na babkę piaskową z Thermomixa. To już w ogóle jest bajka. Wszystko wrzucasz do jednej misy, ustawiasz program i praktycznie samo się robi. Chociaż ja i tak wolę tradycyjnie, mikserem. Jest w tym jakaś magia.

Ogólnie babka to świetne ciasto do modyfikacji. Można dodać kakao i zrobić marmurkową, dorzucić rodzynki albo kawałki czekolady. Ogranicza was tylko wyobraźnia i to, co macie akurat w szafce. Czasem proste ciasta, jak jabłecznik, są najlepszą bazą do takich zabaw.

Wykończenie dzieła, czyli lukier na babce

Upieczona i wystudzona babka jest pyszna sama w sobie. Ale… lukier to kropka nad i. U nas w domu zawsze królował prosty lukier cytrynowy. Taki, który robiło się na oko.

Bierzesz szklankę cukru pudru i po kropelce dodajesz świeżo wyciśnięty sok z cytryny, cały czas mieszając. Konsystencja ma być gęsta, ale wciąż lejąca. Jeśli będzie za rzadki, spłynie z ciasta, jeśli za gęsty, nie da się go rozprowadzić. To trzeba wyczuć. Ten kwaskowaty smak idealnie balansuje słodycz babki.

Ale jeśli nie lubisz lukru, to nic straconego. Można po prostu oprószyć ją cukrem pudrem. Albo polać rozpuszczoną czekoladą. Latem super wygląda ze świeżymi owocami, np. malinami. Pełna dowolność. To w końcu wasze małe dzieło sztuki. Inspiracje na dekoracje można też znaleźć na stronach takich jak Urządzamy.pl.

Co zrobić z babką… jeśli cokolwiek zostanie?

Pytanie, jak przechowywać babkę, jest trochę teoretyczne, bo u mnie znika zazwyczaj w jeden dzień. Ale jeśli u was jest inaczej i jakimś cudem coś zostanie, to mam parę rad.

Najlepiej trzymać ją w temperaturze pokojowej, w szczelnym pojemniku albo owiniętą folią. Wtedy zachowa świeżość i wilgoć przez 3, może 4 dni. Nie wkładajcie jej do lodówki! Zrobi się twarda i sucha, a tego nie chcemy.

A czy można mrozić? Pewnie! Babka piaskowa świetnie to znosi. Wystarczy ją szczelnie owinąć folią spożywczą, potem aluminiową i do zamrażarki. Wytrzyma tak nawet 3 miesiące. A jak najdzie was ochota na coś słodkiego, wystarczy wyjąć i zostawić na blacie, żeby się rozmroziła.

Podsumowanie

Mam nadzieję, że ten mój trochę sentymentalny przepis na babkę piaskową przypadnie wam do gustu. To coś więcej niż lista składników. To dowód na to, że najlepsze rzeczy w życiu są proste. Pieczenie to dla mnie terapia, sposób na wyrażenie miłości i powrót do najpiękniejszych wspomnień. I mam nadzieję, że ta babka stanie się częścią waszych wspomnień. Smacznego! A jeśli szukacie inspiracji na inne proste ciasta, może spodoba wam się puszysty biszkopt, który też ma w sobie magię, albo jego wersja z kakao – zobacz nasz przepis na biszkopt kakaowy.