Ile lat ma Mikołajek? Rozprawiamy się z zagadką wieku ulubionego urwisa

Ten cały Mikołajek, czyli dlaczego wszyscy pytają o jego wiek

Pamiętam, jak pierwszy raz dostałem w ręce książkę o Mikołajku. To było… dawno temu. Okładka z tym genialnym rysunkiem Sempégo, te charakterystyczne, trochę nieporadne postacie. Od razu wpadłem po uszy. Ten humor, to ciepło i to specyficzne spojrzenie na świat dorosłych, widziane oczami dziecka, to było coś co mnie kupiło od razu. Ale jedna rzecz zawsze mnie zastanawiała, i widzę w sieci, że nie tylko mnie. Ile właściwie lat ma Mikołajek? Czy on w ogóle dorasta?

To pytanie, z pozoru banalne, okazuje się kluczem do zrozumienia magii tej ponadczasowej literatury. W tym artykule postaram się rozwikłać tę zagadkę, analizując nie tylko same teksty, ale też intencje autorów. Zastanowimy się, dlaczego stały wiek Mikołajka w książce jest tak ważny i jak wpływa na jego nieśmiertelny urok. Bo zrozumienie, jaki jest dokładny wiek Mikołajka w książce, to nie tylko ciekawostka, to wejście głębiej w jego świat. To trochę jak z innymi postaciami z naszego dzieciństwa, zawsze ciekawiło nas, ile lat ma Święty Mikołaj – pewne zagadki po prostu dodają magii.

Spróbujmy więc ustalić, jaki jest ten enigmatyczny wiek Mikołajka w książce.

Skąd wziął się ten chłopak i ile miał lat na starcie?

Cała seria o Mikołajku to owoc współpracy dwóch geniuszy: René Goscinnego, który czarował słowem, i Jean-Jacques’a Sempégo, który nadawał tym słowom kształt i życie w swoich ilustracjach. Zaczęło się w 1959 roku od krótkich historyjek w gazecie, które miały być takim… oknem na dziecięcy świat. Miały uchwycić coś autentycznego, choć wiadomo, trochę podkoloryzowanego.

Goscinny nigdy wprost nie napisał: „Mikołajek ma X lat”. Ale dał nam mnóstwo wskazówek. Przede wszystkim, Mikołajek chodzi do szkoły podstawowej. To już zawęża pole poszukiwań. W tamtych czasach we Francji, dzieciaki szły do szkoły w wieku około 6-7 lat. Kiedy przyjrzymy się jego zachowaniu – tej prostocie myślenia, spontanicznym reakcjom, sposobowi, w jaki próbuje zrozumieć pokręcony świat dorosłych – wszystko wskazuje na to, że wiek Mikołajka w książce, zwłaszcza na początku serii, to okolice 7-8 lat. To idealny wiek. Już na tyle duży, żeby mieć własne zdanie i paczkę kumpli, ale jeszcze na tyle niewinny, że jego interpretacje rzeczywistości są źródłem niekończącego się komizmu. Ten właśnie wiek Mikołajka w książce stał się fundamentem, na którym zbudowano całą serię.

Dlaczego Mikołajek nigdy się nie starzeje? To genialny zabieg!

I tu dochodzimy do czegoś, co jest po prostu genialne. Mikołajek się nie starzeje! Nigdy. Mimo że przeżywa setki przygód, jeździ na wakacje, kończy jeden rok szkolny, to w następnym opowiadaniu wciąż jest w tym samym miejscu, w tej samej klasie. To taki literacki Piotruś Pan.

To nie jest przypadek ani lenistwo autorów. To celowy, przemyślany zabieg. Stworzyli postać uniwersalną, symbol wiecznego dzieciństwa. Dzięki temu, że wiek Mikołajka w książce jest stały, każde pokolenie czytelników może się z nim utożsamić. Dzieciaki odnajdują w nim siebie, a dorośli – ciepłe wspomnienia. Podobny mechanizm widzimy w wielu innych produkcjach, gdzie na przykład nikt nie pyta o to, jak zmienia się wiek Świnki Peppy. Nawet w nowszych seriach dla dzieci, jak chociażby w opowieściach o tym, ile lat ma Lloyd Garmadon, twórcy często bawią się czasem i wiekiem bohaterów, by utrzymać ich w pewnych ramach. Goscinny unikał w ten sposób problemów związanych z dorastaniem, zmianą dynamiki w grupie, co pozwoliło mu skupić się na czystym humorze. Ta niezmienność, ten stały wiek Mikołajka w książce, to klucz do jego nieprzemijającej popularności. To trochę jak z Królem Maciusiem Pierwszym, który, choć młody, musiał mierzyć się z dorosłymi problemami, ale jego młodość była stałym punktem odniesienia. Mikołajek na szczęście ma tylko dziecięce problemy, a niezmienny wiek Mikołajka w książce jest tego gwarancją.

No dobrze, ale czy na pewno nie dorósł ani trochę?

Ludzie często dopytują w internecie: „Czy wiek Mikołajka zmienia się w kolejnych tomach?”. Chciałbym móc tu odkryć jakąś tajemnicę, ale odpowiedź jest krótka i prosta: nie. Absolutnie nie.

Przejrzałem chyba wszystkie tomy i nie ma tam żadnej spójnej chronologii, która sugerowałaby, że czas płynie. Mikołajek nie przechodzi do następnej klasy, nie zmieniają mu się zęby na stałe (chyba że akurat w jednym opowiadaniu), nie widać u niego żadnych oznak dojrzewania. Każda historyjka to osobny, zamknięty epizod z jego życia, zawieszony w takim wiecznym „teraz”. I całe szczęście! Wyobrażacie sobie Mikołajka z wąsem, martwiącego się maturą? To by zepsuło całą magię. Ta decyzja autorów, by wiek Mikołajka w książce był stały, była strzałem w dziesiątkę. Pozwala to na nieograniczone tworzenie przygód bez psucia bohatera. Dlatego ostateczny wiek Mikołajka w książce to zawsze 7-8 lat, i kropka. Wiek Mikołajka w serii książek Goscinnego i Sempé jest fundamentem jego uniwersalności.

A co z wakacjami? Nawet lato go nie postarza

„Wakacje Mikołajka” to moja ulubiona część, serio. Ten klimat pensjonatu, plaży, nowych kumpli i i ciągłych awantur… coś pięknego. Wakacje to taki naturalny moment przejściowy, często symboliczny koniec jednego etapu i początek drugiego. Ale nie dla Mikołajka.

W jakim wieku jest Mikołajek w książce o wakacjach? Dokładnie w tym samym. Mimo że przeżywa intensywne przygody, poznaje nowych ludzi, to nie starzeje się ani o jeden dzień. Jego spojrzenie na dorosłych, na zasady panujące w pensjonacie, pozostaje niezmiennie dziecinne, pełne takiej naiwności i spontaniczności, coś niesamowitego. To tylko potwierdza, jak konsekwentnie autorzy trzymali się zasady, że wiek Mikołajka w książce jest nietykalny. Dla niego liczy się tu i teraz, a czas płynie jakoś inaczej, nie tak jak u nas. Ten stały wiek Mikołajka w książce pozwala mu zachować tę cudowną, dziecięcą perspektywę, niezależnie od scenerii. Zawsze jest tym samym chłopcem, gotowym na nowe psoty.

Cała paczka w tym samym wieku – sekret ich przyjaźni

No i jest jeszcze paczka. Ta cała zgraja! Alcest, co ciągle żre. Gotfryd z tym swoim bogatym tatą i jego przebraniami. Kleofas, nasz klasowy geniusz inaczej, co jest ostatni we wszystkim. I oczywiście Ananiasz, pieszczoszek naszej pani, którego nie można bić, bo nosi okulary. Oni wszyscy są rówieśnikami Mikołajka.

Ich wspólny wiek jest absolutnie kluczowy. To właśnie dlatego tak świetnie się dogadują (i tak spektakularnie kłócą). Wiek Mikołajka i jego kolegów w książce, oscylujący wokół 7-8 lat, determinuje ich zabawy, konflikty, marzenia i lojalność. Gdyby byli w różnym wieku, cała ta dynamika by siadła. A tak mamy spójny, wiarygodny obraz dziecięcej paczki, gdzie wszyscy są na tym samym etapie. To, że wiek Mikołajka w książce jest taki sam jak jego kolegów, tworzy idealne warunki do pokazywania uniwersalnych prawd o przyjaźni. To dowód na to, jak świadomie twórcy podeszli do kwestii, jaką jest wiek Mikołajka w książce i jego przyjaciół.

Więc ile lat ma Mikołajek? Podsumujmy to raz na zawsze

Więc po tej całej naszej podróży, wróćmy do pytania z początku. Ile lat ma Mikołajek w pierwszej książce? A w ostatniej, napisanej po latach? Odpowiedź jest jedna i niezmienna. Mikołajek ma niezmiennie około 7-8 lat. Wszystkie dowody, od analizy tekstu po intencje autorów, na to wskazują. Czy wiek Mikołajka zmienia się w kolejnych tomach? Nie.

I to jest piękne. Dzięki temu Mikołajek jest nieśmiertelny. Zawsze aktualny, zawsze bliski każdemu dziecku, które sięga po jego przygody. Niezależnie od tego, czy masz siedem lat, czy siedemdziesiąt, on przenosi cię do beztroskiego świata dzieciństwa, pełnego śmiechu, przyjaźni i małych dramatów. Jego niezmienny wiek Mikołajka w książce to klucz do jego dziedzictwa. To właśnie ten stały wiek Mikołajka w książce sprawia, że jest on ikoną, a nie tylko bohaterem literackim. Mikołajek to nie postać, to stan umysłu. To esencja dzieciństwa, które, dzięki Goscinny’emu i Sempé, możemy sobie przypominać, kiedy tylko otworzymy książkę ze zbiorami opowiadań wydanymi przez wydawnictwo Znak. I to jest chyba najpiękniejsze. Odkrywanie jego przygód i zrozumienie, jaki jest wiek Mikołajka w książce, to prawdziwa podróż do czasów, za którymi wszyscy trochę tęsknimy.